cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Chính quyền 2 cấp: Điểm tựa nơi tâm lũ
Cập nhật: 1 giờ trước
VOV.VN - Thiên tai xảy đến, gây thiệt hại nặng nề ngay trong những ngày đầu, tháng đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp là thử thách rất lớn. Tuy nhiên, chính quyền các địa phương ở Sơn La đã thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của mình, trở thành “điểm tựa” để người dân đoàn kết, vượt lên sau lũ dữ.
6 người chết, gần 2.600 ngôi nhà bị thiệt hại; trong đó hơn 50 nhà bị cuốn trôi hoàn toàn; nhiều công trình giao thông với hàng trăm điểm sạt lở, đứt gãy; nhiều công trình thuỷ lợi, công trình điện, hệ thống thông tin liên lạc, sản xuất nông nghiệp bị hư hỏng; ước tổng giá trị thiệt hại gần 850 tỷ đồng. Đây là những mất mát, thiệt hại quá lớn từ các trận mưa lũ liên tiếp xảy ra vào đêm 26/7 và 1/8 tại tỉnh Sơn La.
Nhiều hộ lâm vào cảnh màn trời chiếu đất, trắng tay sau lũ; nhiều hộ khác đối mặt với muôn vàn khó khăn khi nhà cửa bị hư hỏng, tài sản bị vùi lấp, cuốn trôi…
Ngay sau khi thiên tai xảy ra, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính Phủ về những giải pháp cấp bách khắc phục hậu quả mưa lũ, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp tỉnh Sơn La, nhất là chính quyền cơ sở dù bận rộn với việc kiện toàn đội ngũ và triển khai hoạt động trong những ngày đầu, tháng đầu vận hành chính quyền cấp xã mới, nhưng đã khẩn trương có mặt ở những vùng bị thiệt hại nặng, chia sẻ động viên người dân vùng lũ; đưa ra những chỉ đạo sát sao, phù hợp với thực tế địa bàn nhằm khắc phục nhanh nhất hậu quả của lũ quét, sạt lở đất. Nơi tâm lũ, họ chính là “điểm tựa”, giúp bà con vượt lũ vươn lên.
Phóng sự “Chính quyền 2 cấp: Điểm tựa nơi tâm lũ” của nhóm phóng viên CQTT Tây Bắc được thực hiện tại những vùng tâm lũ của tỉnh Sơn La sẽ cho chúng ta thấy điều này.
Gần 1 tháng sau lũ, chị Lèo Thị Hặc ở bản Suối Cài, xã Chiềng Sơ, tỉnh Sơn La (thuộc huyện Sông Mã cũ, tỉnh Sơn La) vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại đêm 26/7/2025 – đêm định mệnh đối với gia đình chị và nhiều hộ dân trong bản. Hôm ấy, mưa từ chiều tối, nước to lắm. Nhà chị có con suối chảy qua phía sau nhà, nghe tiếng nước lũ ầm ầm từ phía thượng nguồn đổ về thì bảo nhau chạy đi nơi khác để tránh lũ. Chị đang ở bếp nên chạy luôn xuống phía vườn; chồng chị thì đưa ông bà từ đầu hồi nhà chạy xuống đường cái. Lúc đó, ai cũng hoảng loạn vô cùng.
Thế rồi, trong tích tắc, không ai ngờ, dòng nước dữ kèm những gốc cây to, tảng đá lớn không xuôi theo dòng suối mà sầm sập cuộn đổ về đường cái, cuốn phăng cả 3 người gồm bố mẹ chồng và chồng của chị đang đưa nhau chạy lũ.
“Nếu chồng tôi đưa ông bà chạy ngược lên vườn phía trên đường thì chắc không sao; nhưng lại chạy theo đường cái nên khi nước ập đến là cả 3 bị cuốn đi luôn. Mẹ tôi trôi đến cuối bản thì mắc lại, may có người nhìn thấy thế là cứu được. Còn chồng tôi và bố thì trong chốc lát đã không thấy đâu nữa rồi!”, chị Hặc buồn bã chia sẻ.
Chồng chị Hặc là anh Lò Văn Thinh, 48 tuổi, tận 10 ngày sau mới tìm thấy thi thể ở ven bờ sông Mã, thuộc địa phận xã Thiết Ống (huyện Bá Thước cũ), tỉnh Thanh Hóa – cách nơi anh bị nạn tới hàng trăm cây số.
Mất mát, đau thương không kể xiết, nhưng điều chị ấm lòng là suốt những ngày sau lũ gây thiệt hại, các lực lượng từ lãnh đạo xã, bản đến cán bộ chiến sĩ công an, quân đội, dân quân và đông đảo người dân đã nỗ lực ngày đêm giúp gia đình tìm kiếm tung tích chồng chị và giúp các hộ bị thiệt hại về nhà dựng lại nhà ở, dọn dẹp bùn đất… qua đó, tiếp thêm động lực giúp chị và bà con vượt qua khó khăn trước mắt.
“Cán bộ xã, bản và dân quân ngày nào cũng có mặt ở nhà tôi, động viên, giúp đỡ. Nếu không có mọi người giúp, tôi thực sự không biết phải làm thế nào!”, chị Hặc cho biết.
Anh Cà Văn Phọng, ở bản Nà Cần 2, xã Chiềng Sơ cũng bị thiệt hại ruộng và ao do lũ cuốn trôi, vùi lấp. Đau xót hơn, anh trai cả của anh là Cà Văn Mái, sinh năm 1967, cùng trú ở bản Nà Cần 2, xã Chiềng Sơ (Sơn La) cũng không may bị lũ cuốn trôi mất tích vào đêm 26/7; ngày hôm sau, thi thể mới được tìm thấy ở huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào. Sau khi được chính quyền xã phối hợp với các bên tiến hành các thủ tục cần thiết, thi thể anh Mái đã được đưa về, bàn giao cho gia đình tổ chức mai táng theo phong tục địa phương...
“Nhà tôi mất người, mất của, xót xa lắm. Nếu không có cán bộ xã và các lực lượng cứu hộ giúp đỡ thì gia đình không thể đưa thi thể anh trai từ Lào về được”, anh Cà Văn Phọng bày tỏ.
Suốt trong những ngày mưa lũ xảy ra, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản tại nhiều bản, bà Lò Lan Phương, Chủ tịch UBND xã Chiềng Sơ đã luôn có mặt chỉ đạo các lực lượng và trực tiếp hỗ trợ bà con triển khai các phần việc, từ tìm kiếm người mất tích, dọn dẹp nhà cửa sau lũ, đến việc giúp các hộ gia đình nhận từng phần quà hỗ trợ của các tổ chức và cá nhân hảo tâm. Chính sự có mặt kịp thời, đồng hành cùng bà con trong ứng phó và khắc phục hậu quả của mưa lũ, đau cùng nỗi đau, sự mất mát của bà con…. đã làm sáng lên hình ảnh người lãnh đạo tận tuỵ, gần dân, vì nhân dân.
Bà Lò Lan Phương chia sẻ, là người đứng đầu chính quyền thì mình phải chịu trách nhiệm cao nhất về việc nắm bắt tình hình hậu quả sau thiên tai để trên cơ sở đó, mình sẽ lãnh đạo, chỉ đạo các đồng chí trong thành viên uỷ ban cũng như các lực lượng của xã để làm tốt nhất các nhiệm vụ theo chức trách của mình.
“Với cá nhân mặc dù là nữ, nhưng bản thân tôi luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, hướng về cơ sở, về với người dân, làm sao giúp cho bà con nhân dân sớm ổn định cuộc sống”, bà Phương nói.
Chủ tịch xã Mường Lầm – ông Lò Văn Xoa suốt những ngày xảy ra mưa lũ cũng luôn có mặt tại các bản bị thiệt hại để nắm bắt tình hình đời sống của bà con và chỉ đạo những việc cần làm ngay sau khi lũ bão đi qua để bà con sớm ổn định cuộc sống.
Ông Xoa vốn là Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Sơn La, mới được điều động về giữ chức vụ Chủ tịch UBND xã Mường Lầm kể từ khi chính quyền 2 cấp chính thức đi vào hoạt động ngày 1/7/2025. Ngay khi nhận nhiệm vụ, ông đã cùng đội ngũ lãnh đạo và cán bộ xã họp bàn để bắt tay ngay vào vận hành công việc, không để vì lý do sắp xếp chính quyền 2 cấp mà ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, doanh nghiệp.
Chính nhờ tích cực tìm hiểu và nắm vững địa bàn, nên đêm 26/7, khi có tình huống mưa lớn, sạt lở xảy ra, ông cùng lãnh đạo xã không bị động, bất ngờ mà triển khai ngay công tác ứng phó một cách kịp thời.
“Tối 26/7 mưa lớn xảy ra trên địa bàn thì ngay sáng sớm hôm sau lúc 5h sáng, sau khi nhận được thông tin các bản bị lũ ống, lũ quét thì anh em chúng tôi trong tập thể thường trực Đảng uỷ, UBND xã đã quyết định triệu tập ngay cuộc họp khẩn cấp và thành lập các tổ công tác đi xuống các bản để tiếp cận ngay hiện trường và đề xuất các giải pháp để khắc phục ngay. Còn những vấn đề vượt thẩm quyền thì báo cáo lên cấp trên để hỗ trợ bà con khắc phục”, ông Xoa cho biết.
- Trên địa bàn xã Mường Lầm, trận mưa lũ lớn xảy ra trong 2 đợt, là ngày 26/7 và ngày 1/8 đã làm 2 người chết, 97 hộ bị thiệt hại về nhà ở, trong đó có 10 nhà tại các bản Púng Núa, Huổi Phẩng, Nộc Cốc, Hua Thóng, Huổi Pặt và Phá Thóng bị sập đổ hoàn toàn, hàng chục nhà khác người dân phải di chuyển khẩn cấp.
- Ngoài ra, mưa lũ cũng làm hơn 120 ha lúa và hoa màu, ao cá và nhiều con gia súc, gia cầm bị vùi lấp, cuốn trôi; nhiều tuyến đường liên xã, liên thôn, công trình trình thuỷ lợi, cầu treo dân sinh… bị ảnh hưởng; ước tổng giá thiệt hại khoảng 55 tỷ đồng.
- Thống kê trong toàn tỉnh, 2 đợt mưa lũ xảy ra trong 1 tuần đã khiến 6 người chết; gần 2.600 ngôi nhà bị ảnh hưởng; trong đó có hơn 50 nhà bị cuốn trôi hoàn toàn; nhiều công trình giao thông, thuỷ lợi, công trình điện, hệ thống thông tin liên lạc, sản xuất nông nghiệp bị hư hỏng; ước tổng giá trị thiệt hại gần 850 tỷ đồng, nhiều hộ lâm vào cảnh màn trời chiếu đất, trắng tay sau lũ.
Theo ông Nguyễn Văn Phương, Bí thư Đảng uỷ xã Mường Lầm, mới qua hơn 1 tháng đi vào vận hành, tuy nhiên, qua tình huống thiên tai bão lũ bất ngờ xảy ra, gây thiệt hại lớn, cùng việc chỉ đạo và huy động các lực lượng ứng phó kịp thời, một lần nữa cho thấy hiệu quả của việc vận hành chính quyền 2 cấp gần dân, sát dân, phục vụ người dân tốt hơn.
“Tôi thấy vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là rất phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước hiện nay, đảm bảo chính quyền hoạt động hiệu lực, hiêu năng, hiệu quả, gần dân, sát dân và phục vụ nhân dân được tốt hơn. Qua công tác pgòng chống thiên tai cũng thấy rằng cấp uỷ đảng, chính quyền, các phòng ban chuyên môn, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội đã quán triệt và vận dụng hiệu quả phương châm 4 tại chỗ; huy động được cả hệ thống chính trị, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài địa bàn tham gia vào công tác phòng chống thiên tai, hỗ trợ nhân dân khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống”, ông Phương nhấn mạnh.
Bốn bề sạt lở, chia cắt, sau 1 tuần mất liên lạc, cô lập hoàn toàn với trung tâm xã Huổi Một, cô giáo Hà Thị Sai, Hiệu trưởng Trường mầm non Hoa Mai không khỏi lo lắng khi bức tường đằng sau 2 lớp học của điểm trường trung tâm bị đất đá đổ sập xuống. Cho đến khi tổ công tác xã Huổi Một do Bí thư Đảng ủy Đỗ Tuấn Đạt làm trưởng đoàn, sau 8 tiếng đi bộ đã tiếp cận được với điểm trường nằm ở bản Chạy Cang vào chiều 4/8. Cảm xúc như được vỡ òa khi phương án cho năm học mới được đưa ra ngay sau đó. Gần 100 em học sinh năm học mới sẽ được bố trí đến nơi an toàn hơn.
Cô Hà Thị Sai cho biết, nhà trường bị ảnh hưởng thiên tai rất lớn, đồng chí Bí thư Đảng ủy xã đã lên kiểm tra và cho phương án dời khẩn cấp và chỉ đạo ngay cho nhà trường di chuyển từ điểm trường trung tâm về trụ sở UBND xã Nậm Mằn cũ. Sau khi có ý kiến chỉ đạo của đồng chí Bí thư Đảng ủy, nhà trường và phụ huynh học sinh rất phấn khởi và yên tâm.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Huổi Một Đỗ Tuấn Đạt, sau khi trận mưa lũ xảy ra vào đêm 26/7 làm hơn 50 nhà bị sập đổ, sạt lở phải di dời khẩn cấp; 5 bản bị chia cắt, cô lập, lập tức 12 tổ công tác đã được thành lập để tỏa đi các bản. Qua rà soát, thống kê và nắm bắt tình hình thực tế từ cơ sở, các tổ đã kịp thời báo cáo và đề xuất ngay phương án xử lý với từng tình huống cụ thể, trong đó tập trung huy động các lực lượng di dời dân; khôi phục tuyến đường kết nối từ xã Huổi Một lên trung tâm xã Nậm Mằn cũ và các tuyến đường nội bản.
“Qua sự chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền xã, các bản đã chủ động thực hiện đúng phương châm 4 tại chỗ. Trên cơ sở đó chúng tôi đã huy động được lực lượng dân quân đoàn viên thanh niên, nhân dân đoàn kết hỗ trợ nhau khắc phục hậu quả thiên tai. Có những bản không bị ảnh hưởng mưa lũ đã chủ động hỗ trợ cho xã chuyển lương thực hoặc sửa chữa đường cho bà con. Từ đó mà đã lan tỏa và tất cả các bản đều tham gia hỗ trợ lẫn nhau khắc phục thiên tai”, ông Đạt cho biết.
Giữa lúc cô lập, phong trào bản giúp bản, hộ giúp hộ được người dân đồng lòng hưởng ứng khi Đảng ủy xã Huổi Một kêu gọi.
Khi xã thông báo 12 hộ dân ở bản Nậm Pù có nhà bị đổ sập, cuốn trôi, sạt lở phải di dời sang trung tâm xã Nậm Mằn ( cũ), anh Lò Văn Vinh, Trưởng bản Kéo đã huy động bà con đóng góp được hơn 120 kg gạo cùng nhiều thực phẩm và cử 10 người sang hỗ trợ Nậm Pù nấu ăn tại nơi bố trí ở tạm. Các lực lượng của bản Kéo cũng liên tục ứng cứu các bản khác, chung sức cùng xã vượt qua khó khăn trong điều kiện cô lập.
“Bản Kéo chúng tôi cũng bị thiệt hại trong trận mưa lũ vừa qua nhưng so với các bản khác thì nhẹ hơn. Khi được Ban quản lý bản huy động bà con cũng đã hưởng ứng tham gia rất nhiệt tình. Lực lượng đoàn viên, đảng viên trong bản đã đi chở lương thực, nhu yếu phẩm lên cho bản Luông Cà, Nậm Mằn cũ, chia sẻ kịp thời khó khăn trước mắt với bà con”, Trưởng bản Kéo chia sẻ.
Về phía chính quyền tỉnh Sơn La, ngay khi ghi nhận các trận mưa lũ xảy ra gây nhiều thiệt hại, đã lập tức chỉ đạo chính quyền các xã xuống với bản, về với dân, tiếp cận bằng được những nơi chia cắt sạt lở để nắm bắt tình hình và ứng cứu lương thực, thực phẩm cho bà con.
Do vùng ảnh hưởng rộng lớn, tại 9 xã thuộc huyện Sông Mã và Sốp Cộp cũ, bao gồm Mường Lạn, Sông Mã, Púng Bánh, Chiềng Sơ, Bó Sinh, Mường Lầm, Chiềng Khoong, Mường Hung, Sốp Cộp, ngoài khẩn trương công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai, tỉnh Sơn La cũng quyết định thành lập Sở Chỉ huy phía trước, đặt tại Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 2 - Sông Mã để ứng phó với bão lũ, ngập úng trên địa bàn. Sau nhiều nỗ lực của cả hệ thống chính trị, nhất là các lực lượng trực tiếp tại cơ sở, các ảnh hưởng của thiên tai đã từng bước được khắc phục, đời sống của người dân vùng lũ đã, đang dần ổn định.
Ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La - Trưởng ban chỉ huy Sở chỉ huy phía trước đặt tại Sông Mã cho biết, trong bối cảnh chính quyền cấp xã mới hoạt động những ngày đầu, tháng đầu trong hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp, việc liên tiếp hứng chịu các đợt lũ quét, sạt lở, gây thiệt hại nặng nề là thử thách rất lớn. Tuy nhiên, chính quyền các địa phương đã khẳng định vai trò, trách nhiệm của mình rất rõ.
“Cấp xã mặc dù mới thực hiện theo chính quyền 2 cấp, nhưng đã chủ động trong khắc phục thiên tai, chủ động bốn tại chỗ, chủ động trong chỉ huy và phối hợp nhịp nhàng với các lực lượng của tỉnh để khắc phục các tình huống thiên tai và hậu quả của thiên tai. Thứ hai là nắm bắt địa bàn rất sát. Chúng tôi rất cảm động khi những đồng chí Bí thư, Chủ tịch xã nắm chắc địa bàn từng bản nào, có bao nhiêu khẩu, khả năng thiếu đói mấy ngày, cự ly di chuyển như thế nào… để báo cáo với tỉnh, để huy động và cần bao nhiêu con người là bộ đội hay công an vào tiếp tế. Cái nữa là báo cáo hàng ngày và trách nhiệm của cơ quan đơn vị của cấp xã khi báo cáo với cấp tỉnh thì các đồng chí đã làm rất thông suốt”, ông Công nhấn mạnh.
Đánh giá về hoạt động của chính quyền cấp xã mới ở tỉnh, nhìn từ việc ứng phó với các đợt mưa lũ lớn vừa xảy ra, ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cho biết, quá trình ở cơ sở chỉ đạo, động viên chính quyền và người dân các địa phương ứng phó và khắc phục các thiệt hại do mưa lũ gây ra, cá nhân ông thấy rằng các đồng chí Bí thư, Chủ tịch, Phó Chủ tịch, cán bộ các xã rất trách nhiệm. Ví dụ như ở xã Chiềng Sơ, có cán bộ nhà mình cũng bị ngập ở Sông Mã; hay cán bộ, lái xe của xã Huổi Một nhà cũng bị ngập, nhưng không về mà vẫn tiếp tục thực hiện công việc tại cơ sở nơi mình phụ trách.
“Từ hoạt động của chính quyền 2 cấp trong thời gian qua và sự ứng phó với các tình huống thiên tai, đã minh chứng một điều chính quyền cấp xã đã hoạt động rất tốt trong thời gian qua và đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ chính trị đề ra”, ông Công khẳng định.
Lửa thử vàng gian nan thử sức. Thiên tai xảy đến ngay trong những ngày đầu, tháng đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, dù bận rộn với việc kiện toàn đội ngũ và triển khai các hoạt động, kinh nghiệm chưa có, nhưng đội ngũ cán bộ ở Sơn La, nhất là các cán bộ cấp xã đã khẳng định được vai trò, trách nhiệm và bản lĩnh của mình. Họ chính là “điểm tựa” để người dân vượt qua những mất mát, đau thương, đoàn kết, phát huy sức mạnh nội lực để sớm ổn định cuộc sống, sản xuất và vượt lên sau lũ dữ.
VOV.VN - Công tác xây dựng, sửa chữa nhà ở cho nhân dân bị thiệt hại do thiên tai trên địa bàn tỉnh Sơn La đang được Quân khu 2 và tỉnh Sơn La tích cực phối hợp triển khai, nhằm giúp bà con sớm hoàn thiện nhà ở, ổn định cuộc sống.
Từ khóa: Chính quyền 2 cấp, Chính quyền 2 cấp,điểm tựa, nơi tâm lũ, thiên thai, thử thách
Thể loại: Nội chính
Tác giả: nhóm pv/vov-tây bắc
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
