Nga thay đổi chiến thuật, quyết bào mòn phòng không Ukraine

Lữ đoàn Azov số 1 thuộc lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine đang triển khai chiến dịch tuyển quân nhằm mở rộng năng lực đối phó với các loại máy bay không người lái Shahed. Đây là một phần trong nỗ lực trên toàn quốc nhằm chống lại các cuộc tấn công bằng UAV tầm xa ngày càng gia tăng của Nga, vốn được thúc đẩy nhờ khả năng sản xuất tăng mạnh và cải thiện hiệu suất tấn công.

“Chúng tôi cần nhân lực cho nhiều đơn vị khác nhau, bao gồm các trận địa pháo phòng không, đội kỹ thuật chuyên trách, nhóm đánh chặn các phương tiện không người lái trên không, cũng như lực lượng phân tích và hậu cần", Đại úy Andrii “Hack” Danyliuk, Trưởng bộ phận phòng không của Lữ đoàn Azov số 1 cho biết.

Theo ông: “Mỗi bộ phận sẽ gồm hàng chục quân nhân chuyên nghiệp, cùng tạo thành một lực lượng tác chiến mạnh mẽ. Đây không phải là biện pháp tăng cường tạm thời, mà là bước phát triển năng lực hệ thống để trở thành thành phần chủ lực trong việc đối phó với UAV đối phương ở cấp chiến dịch và chiến thuật".

Chiến dịch tuyển quân của Azov diễn ra trong bối cảnh Nga tăng cường tấn công UAV vào các thành phố Ukraine. Ngày 9/7, Nga đã tiến hành đợt tấn công bằng UAV Shahed lớn nhất kể từ đầu cuộc xung đột với 728 UAV và mồi nhử, cùng với 7 tên lửa hành trình Iskander và 6 tên lửa đạn đạo Kinzhal phóng từ trên không. Theo Không quân Ukraine, từ tối 20 đến sáng 21/7, Nga tiếp tục phóng thêm 426 UAV Shahed nhằm vào lãnh thổ Ukraine.

Bên cạnh việc gia tăng số lượng, Nga cũng thay đổi chiến thuật nhằm áp đảo hệ thống phòng không vốn đã hạn chế của Ukraine.

“Thay vì phân tán 500 UAV trên toàn quốc như trước đây, hiện nay lực lượng Nga thường tập trung tấn công vào một hoặc hai thành phố”, trang Counteroffensive.Pro – một tạp chí công nghệ quốc phòng của Ukraine cho biết. Theo trang này: “Các UAV trên bay ở độ cao từ 3 - 4 km hoặc cực kỳ thấp, sát mái các tòa nhà".

Trang Counteroffensive.Pro đánh giá, ở độ cao lớn, các nhóm tác chiến cơ động được trang bị súng máy phòng không thể bắn hạ UAV Shahed. Trong khi đó, khi bay sát mặt đất, các UAV này trở nên rất khó bị phát hiện, khiến thời gian phản ứng bị rút ngắn hoặc cảm biến hoàn toàn không nhận diện được.

Trước các đợt tấn công dồn dập và chiến thuật được cải tiến của Nga, khả năng phòng thủ của Ukraine đang suy giảm đáng kể. Dữ liệu từ Không quân Ukraine do Financial Times phân tích cho thấy các UAV Shahed hiện đang đánh trúng mục tiêu với tỷ lệ cao gấp ba lần so với những tháng trước.

Các đợt tấn công UAV quy mô lớn “dường như đang gây quá tải cho hệ thống phòng không vốn đã kiệt quệ của Ukraine, khi tỷ lệ UAV đánh trúng mục tiêu đã đạt mức cao nhất kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt”, Financial Times nhận định. Cụ thể, dữ liệu của Không quân Ukraine cho thấy trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6, trung bình khoảng 15% số UAV vượt qua được hệ thống phòng không, tăng mạnh so với mức chỉ 5% trong 3 tháng trước đó.

Tình cảnh của Ukraine ngày càng trở nên tồi tệ hơn khi Nga tăng tốc sản xuất UAV. Trước đây, Moscow chủ yếu phụ thuộc vào nguồn cung UAV Shahed từ Iran nhưng hiện nay nước này đã tự sản xuất với sản lượng khoảng 2.000 chiếc mỗi tháng và có kế hoạch tăng gần gấp 3 trong tương lai gần.

Hôm 20/7, truyền thông Nga công bố đoạn video mới ghi lại hình ảnh nhà máy sản xuất UAV Shahed đặt tại khu vực Tatarstan.

Các nhà sản xuất vũ khí Ukraine tìm nơi “trú ẩn an toàn” giữa làn đạn

VOV.VN - Để tránh các cuộc không kích của Nga, nhiều công ty quốc phòng Ukraine đang tìm cách chuyển sang sản xuất tại châu Âu, vừa đảm bảo an toàn, vừa mở đường tích hợp công nghiệp quốc phòng với NATO.

Nỗ lực ứng phó của Ukraine

Ukraine đã triển khai nhiều biện pháp nhằm phát hiện các UAV Shahed, bao gồm hệ thống cảm biến âm thanh và ứng dụng di động cho phép người dân báo cáo nếu nghe hoặc nhìn thấy UAV. Tuy nhiên, trước mối đe dọa ngày càng gia tăng, Ukraine đang tìm kiếm các phương án mới để ứng phó.

Một trong những hướng đi hiện nay là phát triển UAV đánh chặn, loại máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) được cấu hình đặc biệt. Trong suốt năm qua, Ukraine đã sử dụng các máy bay không người lái FPV để đối phó với thiết bị trinh sát của Nga và hiện đang cải tiến chúng nhằm đánh chặn Shahed. Các UAV đánh chặn này cần đạt vận tốc và độ cao vượt trội so với FPV thông thường vốn được thiết kế để tấn công mục tiêu mặt đất.

Trang Counteroffensive.Pro đã phỏng vấn 3 nhà sản xuất UAV của Ukraine để làm rõ các yêu cầu kỹ thuật đối với dòng UAV đánh chặn. Theo đó, chúng có tốc độ bay tối thiểu trên 200 km/h, trong khi FPV thông thường chỉ đạt khoảng 120 km/h. Ngoài ra, chúng có thể đạt độ cao tối đa khoảng 6 km, hệ thống dẫn đường tự động ở giai đoạn cuối để giảm phụ thuộc vào người điều khiển và đầu đạn nặng từ 600 - 1.200 gram.

"Mục tiêu càng lớn thì đầu đạn cũng phải càng lớn để tạo ra các vụ nổ chính xác hơn. Bởi vì nếu chỉ bắn trúng cánh thì UAV vẫn có thể tiếp tục bay mà không bị phá hủy hoàn toàn", bà Olha Bihun, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành công ty phát triển hệ thống dẫn đường Anvarix, chia sẻ với Counteroffensive.Pro.

Các FPV được thiết kế để đánh chặn Shahed chỉ tốn một phần chi phí nhỏ so với chi phí phóng tên lửa đất đối không như tên lửa đánh chặn Patriot PAC-3 có giá gần 4 triệu USD mỗi quả. Ukraine hiện cũng đang sử dụng hệ thống phòng không tiên tiến NASAMS và tên lửa đối không tầm ngắn ASRAAM để đối phó với UAV của Nga với chi phí mỗi phương tiện lên tới hàng trăm nghìn USD.

Ngoài ra, các hệ thống pháo phòng không, thiết bị tác chiến điện tử, các loại tên lửa phòng không khác và máy bay chiến đấu cũng đang góp phần bảo vệ Ukraine trước các đợt tấn công UAV Shahed. Bên cạnh việc phát triển các dòng UAV đánh chặn mới, Ukraine cũng đang cần thêm nhân lực vận hành. Đơn vị Azov cho biết họ có thể đóng góp trong lĩnh vực này.

“Chiến thuật của chúng tôi được xây dựng dựa trên bản chất của các mối đe dọa UAV hiện nay, đặc biệt là các cuộc tấn công ban đêm quy mô lớn và việc đối phương sử dụng chiến thuật bất đối xứng. Chúng tôi áp dụng các phương pháp phát hiện phi truyền thống và biện pháp chủ động, tích hợp giữa năng lực phòng không truyền thống với các công nghệ tiên tiến, bao gồm nền tảng tự động và giải pháp kỹ thuật số", Đại úy Danyliuk nói.

Ông Danyliuk từ chối cung cấp thông tin chi tiết do lý do an ninh tác chiến, nhưng xác nhận rằng Azov sẽ tích hợp UAV đánh chặn vào chương trình chống UAV của đơn vị.

“Điểm mạnh của chúng tôi là khả năng thích ứng nhanh, phối hợp với các lực lượng phòng thủ khác và sự linh hoạt trong triển khai giải pháp, giúp đánh chặn các mối đe dọa trước khi chúng tới mục tiêu", ông nhấn mạnh.

Ông Danyliuk cũng cho biết: “Lực lượng của chúng tôi sẽ được triển khai đến nơi cần thiết nhất – một cách nhanh chóng, chính xác và không phụ thuộc vào vị trí cố định". Các UAV đánh chặn có thể tiêu diệt Shahed bằng cách tấn công trực tiếp hoặc kích nổ đầu đạn chuyên dụng gần mục tiêu. Khi được hỏi về thời điểm các đơn vị đánh chặn UAV mới sẽ được triển khai, ông Danyliuk từ chối đưa ra mốc thời gian cụ thể.

“Quyết định bắt đầu hoạt động sẽ được đưa ra khi đơn vị đạt đủ mức độ sẵn sàng về kỹ thuật và chiến thuật, phù hợp với tình hình thực tế tại chiến tuyến".

Một mối quan ngại khác của Ukraine là việc Nga tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào UAV Shahed-136 mà theo các chuyên gia, động thái này có thể tạo ra tác động đáng kể.

Tại Mỹ, ngành công nghiệp quốc phòng hiện mới bắt đầu chú ý tới mối đe dọa từ UAV Shahed. Tuần trước, Lầu Năm Góc trưng bày 18 nguyên mẫu UAV do Mỹ phát triển nhằm tăng cường năng lực sản xuất trong nước. Trong số đó có mẫu UAV mang tên LUCAS - một thiết kế cánh tam giác có hình dáng gần giống với Shahed.

Tuy nhiên, hiện tại Ukraine vẫn đang phải đối mặt với thách thức lớn từ các cuộc tấn công bằng UAV Shahed trong bối cảnh kho tên lửa đánh chặn ngày càng cạn kiệt. Hy vọng mới được đặt vào việc triển khai thêm các đơn vị UAV trang bị vũ khí chi phí thấp nhằm ngăn chặn các đợt UAV đang ngày một gia tăng từ phía Nga.

Nga đạt thành quả lớn nhất từ đầu năm, Ukraine gồng mình vá lỗ hổng tiền tuyến

VOV.VN - Chiến dịch tấn công mùa hè của Nga đang đạt được bước tiến với các lực lượng mở các mũi tấn công trên nhiều mặt trận. Trong tháng 6, lợi thế về quân số và không lực đã giúp Nga đạt được nhiều thành tựu nhất về lãnh thổ kể từ đầu năm.