Các sự kiện trên cho thấy sự quan tâm đặc biệt của chủ nhà Trung Quốc với lĩnh vực được đánh giá có tiềm năng to lớn và đang ngày càng bùng nổ này.

Cuộc đua sản xuất robot hình người

Robot hình người Trung Quốc lần đầu tiên thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế là vào đầu năm nay, khi người máy nhảy múa điêu luyện trên sóng truyền hình tại Gala Xuân trước triệu triệu người xem. Tuy nhiên, sự phát triển của ngành này đã được Trung Quốc thúc đẩy từ vài năm trước.

Những sự kiện tầm cỡ đã và sắp được tổ chức kể trên không phải lần đầu Trung Quốc làm những thứ đầu tiên trên thế giới liên quan đến robot hình người. Từ đầu năm đến nay đã có nhiều hoạt động đáng chú ý khác, như Giải chạy bán marathon, giải đấu đối kháng tự do dành cho robot hình người đầu tiên trên thế giới hay sự ra đời của những Robot Mall tức cửa hàng robot 4S, 6S đầu tiên toàn cầu.

Giờ đây, dường như ngày này cũng có thông tin về những cái đầu tiên của robot hình người Trung Quốc xuất hiện trên truyền thông nước này. Gần đây nhất là robot hình người tự thay pin, người máy “mang thai” hay robot nhân giống dựa trên AI đầu tiên trên thế giới.

Nếu có dịp đến Trung Quốc, từ vài năm trước người ta đã thấy robot phục vụ trong các khách sạn và không ít khách sạn gần như không có bóng dáng của người phục vụ. Việc robot pha chế cà phê hay chế biến món ăn giờ đã trở nên khá phổ biến tại quốc gia này. Một số mẫu robot đã được đưa vào phục vụ trong các bệnh viện và nhà dưỡng lão, bên cạnh sản xuất công nghiệp.

Có những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội Trung Quốc nổi tiếng nhờ đăng các clip sử dụng robot trong cuộc sống hàng ngày, như sai robot đi mua đồ ăn sáng. Có người lại nổi tiếng vì đăng các clip robot cãi nhau như người thật hay cãi nhau với người thật, mà hầu như không gặp trở ngại gì.

Yizhuang, một khu vực ở ngoại ô Đông Nam Bắc Kinh, còn được biết đến với cái tên Khu Phát triển Kinh tế - Công nghệ Bắc Kinh hay Thị trấn điện tử E-Town Bắc Kinh. Đây chính là nơi tổ chức thường trực của Hội nghị Robot thế giới, cũng là nơi đã tổ chức thành công các cuộc thi chạy bán marathon robot và giải bóng đá robot đầu tiên trên thế giới.

Khu vực này được mệnh danh là “vùng đất vàng của ngành công nghiệp robot”. Nơi đây đã thiết lập một hệ thống công nghiệp bao gồm linh kiện cốt lõi của robot, robot hình người, robot công nghiệp, robot tác chiến đặc biệt, robot y tế, robot cộng tác và robot hậu cần.

Trong tương lai, Yizhuang sẽ mở gần 1.000 điểm thu thập dữ liệu thực tế tại các địa điểm như trung tâm thương mại, khách sạn, bệnh viện và nhà kho để xây dựng một kho dữ liệu hàng đầu quy mô petabyte (PV: Petabyte là đơn vị đo lường dữ liệu rất lớn, bằng với một triệu gigabyte hoặc một nghìn terabyte) cho trí tuệ nhân tạo.

Ngay từ năm ngoái, việc Trung Quốc sản xuất hàng loạt robot hình người đã được dự báo trước. Những động thái nhanh và mạnh từ đầu năm đến nay đang cho thấy một thực tế rằng ngành công nghiệp robot ở Trung Quốc đang chuyển dần từ nghiên cứu và phát triển công nghệ sang ứng dụng xã hội quy mô lớn, nhằm thương mại hóa robot, đưa robot hình người ứng dụng vào đời thực và xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp toàn diện.

Giờ đây, ranh giới giữa đời thực và khoa học viễn tưởng đang được xóa mờ một cách nhanh chóng ở Trung Quốc.

Những yếu tố làm nên thành tựu của Trung Quốc

Trung Quốc hiện đang là nước dẫn đầu trong cuộc đua sản xuất robot hình người. Mặc dù cũng đã có những mô hình AI ấn tượng cho robot, nhưng các công ty nước này vẫn đang mạnh về phần cứng cho “thân” robot với độ linh hoạt ngày càng cao, trong khi Mỹ được giới chuyên môn đánh giá là vượt trội về công nghệ AI - bộ não của robot.

Theo dữ liệu từ phía Trung Quốc, thị trường robot công nghiệp nước này đã chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng, với doanh số tăng từ 70.000 bộ vào năm 2015 lên 302.000 bộ vào năm 2024, duy trì vị thế thị trường robot công nghiệp lớn nhất thế giới trong 12 năm liên tiếp. Các công ty Trung Quốc hiện cũng đang thống trị thị trường robot dịch vụ thương mại toàn cầu, chiếm tới 84,7% lượng hàng xuất xưởng.

Trung Quốc cũng chiếm 2/3 số đơn xin cấp bằng sáng chế robot toàn cầu và sản xuất 556.000 robot công nghiệp, tiếp tục là quốc gia sản xuất robot số 1 thế giới trong năm 2024. 

Số liệu chính thức còn cho thấy, Trung Quốc có 451.700 công ty robot thông minh vào cuối năm 2024, đánh dấu mức tăng đáng kinh ngạc 206,73% so với năm 2020.

Làm nên những bước phát triển vượt bậc này trước tiên phải kể đến quy hoạch, đầu tư và cam kết hỗ trợ ngành công nghiệp robot của chính phủ Trung Quốc, thông qua nhiều sáng kiến và hàng loạt các chính sách ưu đãi từ trung ương đến địa phương.

Hơn 500 người máy sẽ tham dự Đại hội thể thao robot hình người đầu tiên trên thế giới

VOV.VN - Đại hội thể thao robot hình người thế giới 2025 sẽ được tổ chức từ ngày 14 đến 17/8 tại Sân trượt băng tốc độ quốc gia ở thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc), tập hợp 280 đội đến từ 16 quốc gia thuộc 5 châu lục.

Về chính sách, từ 2023, Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc đã xác định ngành công nghiệp robot hình người là “điểm cao mới trong cạnh tranh công nghệ”. Bắc Kinh rất tập trung vào mục tiêu này và đã tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi thúc đẩy phát triển.

Theo một văn bản hướng dẫn do bộ này ban hành cùng năm, Trung Quốc có kế hoạch triển khai nhiều chương trình sáng tạo robot, đồng thời khuyến khích đầu tư vào việc phát triển phần mềm và các linh kiện chính cho robot hình người.

Quỹ Trí tuệ Nhân tạo Quốc gia trị giá 60 tỷ nhân dân tệ (khoảng 8,2 tỷ USD) đã được thành lập để đẩy nhanh việc triển khai các dự án đầu tư. Bắc Kinh còn đang lên kế hoạch thành lập quỹ trị giá 1.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương 137 tỷ USD) để hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực AI và robot.

Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đang thúc đẩy việc tích hợp cung cầu cho các công nghệ “Robot +”; chính quyền trung ương và địa phương đang cùng nhau xây dựng các trung tâm đổi mới cho robot thông minh, robot hình người và các công nghệ khác nhằm thúc đẩy sự phát triển các cụm công nghiệp...

Trong đó, chương trình “Robot +” đã thúc đẩy ứng dụng robot rộng rãi, với mật độ robot tại nhà máy tăng gấp 9 lần trong thập kỷ qua, đạt 470 bộ trên 10.000 công nhân - vượt Mỹ (295 bộ). Các bước tiến trong công nghệ cảm biến, nhận thức và điều khiển sinh học cũng tạo nên những bước đột phá lớn.

Đặc biệt, Trung Quốc đang dẫn dắt xu hướng “nhà máy không người” hay “nhà máy không ánh đèn” - nơi toàn bộ quy trình sản xuất do robot vận hành mà không cần ánh sáng hay lao động con người.

Bên cạnh đó, theo công ty nghiên cứu SemiAnalysis (Mỹ), Trung Quốc giữ lợi thế quan trọng về mặt chi phí và hiệu quả chuỗi cung ứng, do đó việc sản xuất thuận lợi hơn. Chẳng hạn, một cánh tay robot tạo ra ở Mỹ đắt hơn 2,2 lần so với ở Trung Quốc. Một bộ pin ở Trung Quốc có giá 127 USD nhưng tại Bắc Mỹ và châu Âu cao hơn lần lượt 24% và 33%.

Tờ JapanTimes dẫn lời các chuyên gia cho biết thêm, robot hình người và xe điện có mức độ tương đồng lên đến 70% thành phần cấu thành, trong khi Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới về xe điện.

Robot hình người không chỉ là lực lượng sản xuất chất lượng mới, giúp Trung Quốc thực hiện mục tiêu phát triển chất lượng cao và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mà còn là một giải pháp quan trọng cho những thách thức về mặt nhân khẩu học, bao gồm dân số già hóa và tỷ lệ sinh giảm.

Theo Viện Điện tử Trung Quốc, thị trường robot hình người của quốc gia này dự kiến sẽ đạt 870 tỷ nhân dân tệ (khoảng 121,9 tỷ USD) vào năm 2030.

Cán cân cuộc đua trong lĩnh vực robot hình người

Với những gì đang diễn ra, có thể khẳng định rằng, việc phát triển ngành công nghiệp robot hình người đã trở thành xu thế không thể đảo ngược ở Trung Quốc và việc nước này đang dẫn đầu trong cuộc đua sản xuất robot hình người cũng là điều “không phải bàn cãi”.

Cho đến thời điểm này, Mỹ và Trung Quốc vẫn là hai quốc gia chiếm ưu thế hơn cả. Cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung trong lĩnh vực robot hình người đang phản ánh đúng thế mạnh truyền thống của hai nước.

Mỹ dẫn đầu về phần mềm, đặc biệt là khả năng tích hợp trí tuệ nhân tạo, học máy và xử lý dữ liệu. Trung Quốc lại vượt trội về phần cứng nhờ mạng lưới sản xuất khổng lồ và chi phí lao động thấp. Robot của Trung Quốc hiện chưa đạt độ phức tạp như đối thủ Mỹ, nhưng tiến bộ nhanh chóng về cơ khí và thiết kế giúp họ thu hẹp khoảng cách đáng kể.

Dù những nguyên mẫu robot hình người đầu tiên xuất hiện ở Mỹ và phương Tây, nhưng Trung Quốc ngày nay mới là nước chiếm ưu thế về số lượng robot được xuất xưởng và ứng dụng thực tế. Trong 5 năm qua, Trung Quốc có số lượng đơn xin cấp bằng sáng chế liên quan đến robot hình người đứng đầu thế giới, đạt 5.590 so với 1.442 của Mỹ, theo Morgan Stanley.

Một báo cáo khác của ngân hàng Mỹ này cũng chỉ ra rằng, 73% công ty tham gia lĩnh vực robot hình người đến từ châu Á, trong đó 56% là của Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo nhà sáng lập Unitree Robotics – doanh nghiệp robot hình người đình đám ở Trung Quốc – Vương Hưng Hưng (Wang Xingxing),  phải vài năm nữa mới có thể diễn ra “khoảnh khắc ChatGPT” của lĩnh vực robot hình người.

Doanh nhân 9X này dự đoán, nếu suôn sẻ, trong 2-3 năm nữa, chậm nhất là 3-5 năm tới, khi AI đạt đến độ hoàn hảo, số lượng robot hình người xuất xưởng sẽ đột phá, có thể đạt tới hàng trăm nghìn hoặc hàng triệu robot ra lò mỗi năm. Khi đó, “khoảnh khắc ChatGPT” sẽ xuất hiện, tương tự cách chatbot của OpenAI trở thành thuật ngữ quen thuộc.

Một dự báo của Morgan Stanley cũng cho hay, nếu robot hình người bắt đầu được sử dụng đại trà từ năm 2030, khoảng một tỷ con robot kiểu này sẽ xuất hiện vào năm 2050. Thị trường robot hình người toàn cầu có thể vượt 5.000 tỷ USD vào năm 2050.

Còn theo dự báo của Ngân hàng Mỹ (BoA), doanh số bán robot hình người đạt 18.000 con trong năm 2025, nhưng sẽ tăng lên một triệu con vào năm 2030, 10 triệu vào năm 2035, tương đương mức tăng trưởng 88% mỗi năm.

Những tiềm năng có thể thấy trước của robot hình người khiến số lượng các công ty đầu tư vào lĩnh vực này tăng cao và điều này cũng đồng nghĩa với việc cuộc đua robot hình người vẫn còn vô cùng gay cấn. 

Robot "mang thai hộ" đầu tiên trên thế giới gây tranh cãi tại Trung Quốc

VOV.VN - Một công ty công nghệ Trung Quốc đang phát triển robot đầu tiên trên thế giới được thiết kế để mô phỏng quá trình mang thai. Robot này dự kiến sẽ ra mắt trong vòng một năm tới và ngay lập tức trở thành chủ đề gây tranh cãi trên mạng xã hội nước này.