Ngay sau khi kết thúc kỳ nghỉ Tết Quý Mão 2023, thị trường ô tô Việt Nam bỗng nhận những ưu đãi và giảm giá lớn từ các hãng. Tuy nhiên, mọi cố gắng dường như chưa đủ sức để giúp doanh số bán hàng tăng trở lại trong thời điểm vừa qua.

Nhiều người tiêu dùng gặp các vướng mắc liên quan đến tài chính và tâm lý giữ tiền hiện nay đang là những cản trở khiến họ chưa tích cực mua các món đồ giá trị lớn như ô tô. Điều này không chỉ được ghi nhận qua các con số thống kê mà còn có thể quan sát được nhờ tình hình kinh doanh tại đại lý.

Nguyên nhân gây sụt giảm của thị trường ô tô Việt Nam

Thực tế, sự chững lại của thị trường ô tô trong nước đã diễn ra từ cách đây vài tháng, cụ thể từ cuối năm ngoái khi lượng xe bán ra không đạt mức cao như kỳ vọng trong giai đoạn người tiêu dùng có nhu cầu mua sắm cao nhất dịp cận Tết.

Dù năm 2022 được coi là thành công đối với thị trường Việt Nam khi tổng doanh số ô tô (gộp cả Hyundai và VinFast) đã vượt mức nửa triệu xe/năm nhưng trong 3 tháng cuối năm, doanh số xe theo báo cáo của Hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô giảm nhẹ, Theo đó, nếu tháng 10/2022 ghi nhận 36.560 xe bán ra thị trường, thì sang tháng 11/2022, doanh số đã giảm 0,5% và tháng 12/2022 tiếp tục giảm 3% với chỉ 35.301 xe được tiêu thụ.

Tháng 1/2023 vừa qua cũng ghi nhận mức sụt giảm lớn của thị trường ô tô trong nước khi chỉ có 17.314 xe bán ra, giảm 51% so với tháng trước đó và giảm 44% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cũng gây ra tình trạng tương tự với các hãng Hyundai cũng như VinFast khi 2 hãng này chỉ bán được lần lượt 3.496 và 358 chiếc trong tháng 1 vừa qua, giảm mạnh so với tháng trước đó.

Nguyên nhân chủ yếu được nhiều người cho đến từ vấn đề trùng thời gian với dịp nghỉ Tết Nguyên đán nên đã rút ngắn khoảng thời gian mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam.

Nhưng theo phân tích của các chuyên gia, lượng ô tô giảm mạnh báo hiệu một số vấn đề đối với người tiêu dùng trong nước, điều này tác động mạnh đến khả năng chi tiền để mua các món đồ giá trị cao như ô tô hiện nay. Doanh số ô tô dự kiến sẽ không tăng mạnh trở lại trong tháng 2 vừa qua khi nhiều đại lý cho biết lượng xe bán ra vẫn thấp hơn so với bình thường khoảng 30% – 50%.

Các nguyên nhân được rút ra rất nhiều nhưng cụ thể do người dân hiện vẫn trải qua khó khăn, khó chấp nhận trả một khoản lớn cho việc mua ô tô vào thời điểm này, cùng với đó giai đoạn Tết Nguyên đán thường tốn nhiều khoản chi nên hiện khả năng tài chính của người dân chưa đủ.

Tuy nhiên, vấn đề chính được cho đến từ các vấn đề vĩ mô hơn, trong đó quan trọng nhất là việc ngân hàng tăng lãi suất tiền gửi cũng như lãi cho vay nhằm hạn chế lạm phát. Điều này khiến người dân hạn chế tiêu tiền mà sẽ đem gửi vào ngân hàng, đồng thời khả năng vay để mau xe cũng khó hơn khi lãi quá cao. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng gặp khó khăn khi ngân hàng cũng siết chặt hơn việc xét duyệt cho vay.

Anh Hải Nam, một chủ showroom xe cũ tại Hà Nội, nhận định: “Việc người dân hạn chế mua ô tô trong thời điểm này khiến thị trường xe ảm đạm; việc tăng lãi suất ngân hàng có thể khiến người mua thực tế đang phải trả cao hơn vài chục triệu đồng cho mỗi chiếc so với trước đây”.

Hiện lượng xe tồn kho tại các đại lý chưa quá lớn nhưng việc thị trường ô tô tiếp tục ảm đạm và chưa tăng doanh số trở lại như trước sẽ khiến áp lực tăng cao, ngoài vấn đề tồn kho còn ảnh hưởng đến khả năng tài chính của đại lý xe. Điều này cũng khiến việc trở lại mốc doanh số nửa triệu xe của năm 2022 trở nên khó khăn.

Các hãng chạy đua ưu đãi

Do tình hình tiêu thụ xe không mạnh tại các đại lý, hàng loạt nhà sản xuất và phân phối đã liên tiếp tung ra những chương trình khuyến mại và giảm giá nhằm kích cầu khách hàng, cùng với đó cũng là cách để họ xả bớt hàng tồn của năm 2022 nhằm đón các lô hàng mới sản xuất năm 2023 này.

Theo đó, nhiều mẫu xe được nhận ưu đãi lệ phí trước bạ trong tháng 3 này với mức hỗ trợ 50% như: Honda City và CR-V, Suzuki Ertiga Hybrid và XL7, MG5, Toyota Vios, các mẫu Mitsubishi…Trong khi đó, Nissan Almera được hỗ trợ tới 100% lệ phí trước bạ trong khi Navara có nhiều ưu đãi với tổng giá trị tới 140 triệu đồng.

Lý do nhiều hãng xe quyết định áp dụng ưu đãi phí trước bạ nằm ở kết quả của những lần thực hiện trước đây, nhưng các lần trước đều nhờ đến chính sách từ chính phủ để kích cầu sau dịch COVID-19 trong khi đợt này liên quan đến nhiều vấn đề khác.

Ngoài ra, một số mẫu xe không những có ưu đãi và quà tặng mà còn được giảm giá trực tiếp. Trong đó, Subaru Forester bản cũ đang được xả hàng tại đại lý với mức giảm gần 300 triệu đồng cho các phiên bản; dẫu vậy, số lượng xe còn lại khá ít và dự kiến sẽ hết sớm trong tháng này.

Thời gian gần đây, các mẫu xe Hyundai cũng giảm giá khủng, khác biệt hoàn toàn so với khoảng thời gian giữa năm ngoái, nhiều mẫu xe của hãng Hàn Quốc này đã bị đội giá bất ngờ. Hiện Hyundai Stargazer đang được nhiều đại lý giảm giá tới 110 triệu đồng, khiến xe có mức giá khởi điểm chỉ hơn 400 triệu đồng. Ngoài ra, dòng xe Santa Fe cũng nhận mức giảm tương tự do đang xả hàng để đón lô mới.

Việc áp dụng ưu đãi khủng trong khoảng thời gian sau Tết thực tế chưa mang lại nhiều hiệu quả, anh Quân – một tư vấn bán hàng của đại lý ô tô tại Hà Nội cho biết: “Từ sau Tết đến nay, các khuyến mại liên tục được đưa ra cho người mua nhưng lượng khách đến xem và mua ô tô đã giảm mạnh so với trước, trung bình chỉ bằng một nửa so với cùng kỳ năm ngoái”.

Dù vậy, tình hình thị trường ô tô sắp tới vẫn được cho sẽ tăng trưởng chậm chạp, kéo theo doanh số toàn ngành trong năm 2023 có thể giảm so với năm trước đó. Nhiều dự đoán thậm chí cho rằng nếu chính phủ không cải thiện với những hỗ trợ thiết thực, doanh số ô tô có thể sẽ phải đợi đến quý IV năm nay mới thực sự phục hồi./.