cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Biến cỏ xanh thành “bạc trắng”
Cập nhật: 2 giờ trước
VOV.VN - Sự bứt phá về kinh tế của người dân ở Trọng Con, một trong những xã đặc biệt khó khăn của huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng nhờ tập trung phát triển thạch đen. Loại cây trồng là đặc sản địa phương được sản xuất theo hướng chuyên canh hàng hóa. Cây cỏ xanh đã được nông dân biến thành “bạc trắng”.
Không ai ở Trọng Con biết cây thạch đen có ở đây từ khi nào. Chỉ biết rằng, khi họ sinh ra đã gắn bó với loại cây này như một thứ quà quê. Loại cây này, khi ấy mọc đầy trên nương và cũng chẳng mấy ai để ý vì không có giá trị kinh tế.
Nhưng đó là câu chuyện của hơn chục năm về trước. Bây giờ, cả xã Trọng Con hầu như nhà nào cũng có một vài ngàn m2 trồng loại cây này. Cây thạch đen theo tiếng địa phương còn gọi là “lường phẩn”, là loài thân cỏ, nguyên liệu làm ra món thạch đen Cao Bằng nức tiếng.
Nếu đến Trọng Con vào mùa thu hoạch, nhà nào cũng chất đầy cây thạch trong nhà. Trong căn nhà sàn của anh Triệu Văn Tung, thạch chiếm hết cả nửa gian nhà. Gia đình anh vốn là hộ người Dao đến Trọng Con lập nghiệp, chỉ có mảnh đất được Nhà nước cấp để làm nơi định cư. Nhưng nhờ cây thạch, gia đình đã có thu nhập trăm triệu đồng mỗi năm, anh mua được ruộng, làm được nhà và có cả tiền gửi tiết kiệm ở ngân hàng.
Anh Tung nói rằng mấy năm nay, ngày Tết anh đã không còn phải lo từng chiếc bánh chưng, túi gạo nếp, từng cân thịt lợn như trước. Cuộc sống nay đã khác xưa lắm rồi.
“Cây thạch này từ lúc lớn lên đã thấy bố mẹ trồng. Ngày xưa gánh thạch tươi về mới phơi. Không có người thu mua muốn bán được phải gánh đi tận chợ Đông Khê để bán, giờ nó là cây chủ lực của gia đình tôi. Không có cây thạch này không có tiền để đi gửi ngân hàng. 100 triệu là số tiền lớn mà cũng chưa bao giờ nghĩ đến” - anh Tung chia sẻ.
Ông Nông Văn Thịnh, Bí thư chi bộ xóm Pò Lài cho biết, ở bản bây giờ hầu như nhà nào cũng trồng loại cây cỏ này. Mấy năm nay giá bán cao, ổn định nên nhiều gia đình đã xóa được đói, giảm được nghèo.
“Các hộ gia đình ở đây đã tận dụng mọi nguồn lực và nhân lực. Tận dụng những đám đất ở khe rãnh ở đám ruộng có thể trồng cây thạch thì đều mở rộng diện tích và phát triển” - ông Nông Văn Thịnh nói.
Cây thạch đen chỉ cần trồng 4 tháng là được thu hoạch. Mỗi năm người dân thu hoạch 2 lần vào tháng 4 và tháng 10. Đường giao thông ngày càng được mở rộng nên thạch làm ra đến đâu, có thương lái đến thu mua tới đó, người dân không còn phải gánh trên vai đi chợ như trước.
Cây thạch chỉ cần phơi khô rồi bán với giá 60.000-70.000/kg. Từ năm 2021 đến nay, cây thạch đen của Trọng Con và các xã lân cận đã xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc và đã được cấp mã vùng, mở ra hướng đi mới cho loài cây vốn mọc dại này.
Chị Bế Thị Duyên, ở xóm Nà Lẹng, xã Trọng Con, một người chuyên đứng ra thu mua thạch nguyên liệu của người dân cho biết: “Chỉ có cây thạch mới có thể làm ra cả trăm triệu, bây giờ bảo bỏ cây thạch làm việc khác không có đâu”.
Xác định cây thạch đen là cây trồng mũi nhọn của địa phương và để loại cây trồng này có sự phát triển ổn định, bền vững cả về diện tích, chất lượng, HĐND xã Trọng Con đã ban hành nghị quyết chuyên đề về chương trình phát triển cây thạch đen trên địa bàn.
Đây là Nghị quyết chuyên đề cấp xã đầu tiên của huyện Thạch An về cây loại cây trồng này. Trọng Con xác định phát triển cây thạch đen theo hướng sản xuất hàng hoá, gắn kết nhà nông, nhà nước và doanh nghiệp tạo thành chuỗi sản xuất nông sản sạch, khép kín; hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật, đảm bảo chất lượng theo hướng hữu cơ.
Để cụ thể hóa nghị quyết này, xã Trọng Con đã phối hợp trung tâm khuyến nông huyện tập huấn, hướng dẫn người dân sử dụng biện pháp trồng theo hướng hữu cơ, an toàn sinh học, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Tuy nhiên, một bài toán đặt ra với xã, đó là diện tích đồi rừng của xã hạn chế, chủ yếu là diện rừng khoanh nuôi bảo vệ nên việc mở rộng diện tích là điều không dễ.
Nhưng “cái khó ló cái khôn”, người dân đã táo bạo đưa cây thạch đen xuống trồng ở ruộng. Đây được coi là bước tiến mới trong phát triển cây thạch đen ở Trọng Con, thay vì chỉ một vụ lúa như trước đây, giờ đây người nông dân đã tăng thêm một vụ thạch. Đồng thời, áp lực lên những cánh rừng tự nhiên cũng giảm đi rõ rệt.
Vượt qua nghi ngại về cây có thể bị úng nước hoặc kém chất lượng, các vụ thu hoạch cho thấy thạch trồng ruộng năng suất cao gấp đôi thạch nương do chủ động được nguồn nước và phân bón.
Anh Nông Văn Huân, một người thu mua cây thạch đánh giá: “Chất lượng thạch ở Trọng Con tương đối đồng đều, chất thạch tốt rất được giá. Giờ người dân cũng ý thức hơn, không còn phun diệt cỏ nữa, chúng tôi thu mua cũng cảm thấy yên tâm”.
Nhờ cách làm táo bạo, đột phá, hiện Trọng Con là một trong những địa phương đi đầu của huyện về diện tích loại cây trồng này với hơn 70ha. Xã thành lập 3 tổ nhóm trồng cây thạch đen, được hỗ trợ từ vật tư đến kỹ thuật cũng như đảm bảo đầu ra sản phẩm. Cũng nhờ loại cây trồng này, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm mạnh qua từng năm.
Theo ông Nông Thanh Ngọc, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Trọng Con, nếu trước năm 2020 xã có trên 50% hộ nghèo thì đến năm 2024, nếu tính theo chuẩn nghèo cũ, con số này chỉ còn khoảng 20%. Nhờ cây thạch đen, những ngôi nhà xây kiên cố mọc lên ngày một nhiều, diện mạo bản làng đổi thay từng ngày. Địa phương cũng đang khuyến khích các đơn vị, doanh nghiệp xây dựng cơ sở chế biến thạch tại chỗ, thay vì chỉ bán nguyên liệu như hiện nay nhằm tăng thu nhập cho người dân.
“Đời sống của nhân dân đã được cải thiện. Tư duy của người dân có thay đổi trong nhận thức. Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng liên kết với chuỗi phát triển của bà con nhân dân. Hiện, Trọng Con chúng tôi vừa phát triển cây thạch vừa xây dựng cơ sở hạ tầng. Xác định cây thạch là cây chủ lực thực hiện chương trình xóa đói giảm nghèo và cũng là trở thành hàng hóa để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia” - ông Nông Thanh Ngọc nói.
Vụ thu hoạch năm nay thắng lợi, Tết này, bà con cũng mạnh dạn sắm sửa thêm những vật dụng đắt tiền như tivi, xe máy, tủ lạnh và nhiều nhà quyết định mổ lợn ăn mừng một năm được giá, được mùa… Từ những cây cỏ dại, bằng sự cần cù, táo bạo những người dân đã biến cỏ xanh thành “bạc trắng”, giúp xã vùng cao vươn lên thoát nghèo.
Từ khóa: thạch đen, thạch đen, cây thạch đen, cỏ xanh, Cao Bằng, xóa nghèo
Thể loại: Kinh tế
Tác giả: công luận/vov-đông bắc
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
