Tính nhân văn sâu sắc: Bảo vệ quyền lợi của người bị hại

PGS-TS. Đoàn Minh Phụng, Trưởng khoa Ngân hàng - Bảo hiểm, Học viện Tài chính cho biết, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới được áp dụng từ rất lâu và rất phổ biến trên thế giới. Tại các nước phát triển, nơi có số lượng môtô, xe máy thấp như Mỹ (khoảng 8 triệu xe), EU (11,6 triệu xe) hay các nước đang phát triển như Ấn Độ (221 triệu xe), Indonesia (110 triệu xe), Thái Lan (22 triệu xe) đều áp dụng loại hình bảo hiểm này. Còn tại Việt Nam, loại hình bảo hiểm này cũng được áp dụng từ nhiều năm nay.

PGS.TS. Đoàn Minh Phụng nhấn mạnh, một trong những lý do quan trọng mà nhiều nước quy định bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là để bảo vệ quyền lợi của những nạn nhân của các vụ tai nạn xe cơ giới. Bởi trong nhiều vụ việc, chủ xe gây tai nạn không đủ khả năng tài chính để bồi thường. Nếu không có bảo hiểm, nạn nhân của nhiều vụ tai nạn giao thông đường bộ khó có thể nhận được đầy đủ tiền đền bù thiệt hại.

Theo Bộ Tài chính, Luật Kinh doanh bảo hiểm có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023, quy định bảo hiểm bắt buộc bao gồm Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Như vậy, đây là loại hình bảo hiểm mà các cá nhân, tổ chức sở hữu xe cơ giới (ôtô, xe máy, môtô) tại Việt Nam đều phải tham gia. Mục đích của loại hình bảo hiểm này là để bảo vệ quyền lợi cho nạn nhân trong các vụ tai nạn giao thông do xe cơ giới gây ra, bảo hiểm giúp giảm thiểu gánh nặng tài chính cho chủ xe cơ giới không may gây ra tai nạn giao thông.

PGS.TS. Đoàn Minh Phụng đánh giá bản chất của loại hình bảo hiểm này rất nhân văn khi doanh nghiệp bảo hiểm sẽ bồi thường những khoản tiền mà chủ phương tiện phải đền bù thiệt hại cho bên thứ ba khi không may gây ra tai nạn.

Dưới góc độ của đơn vị cung cấp loại hình bảo hiểm này, các doanh nghiệp đều đánh giá sản phẩm có tính nhân văn cao. Cụ thể, ông Nguyễn Hữu Cường, Phó giám đốc Công ty Bảo hiểm Xe cơ giới thuộc Tập đoàn Bảo hiểm Bảo Việt, phân tích khi tham gia giao thông, việc sử dụng ôtô, xe máy luôn tiềm tàng những rủi ro không lường trước. Nhất là xe máy là nguồn gây nguy hiểm cao độ cho chính người đang điều khiển phương tiện và những người xung quanh.

“Khi mua sản phẩm bảo hiểm này, nếu không may gây tai nạn giao thông, công ty bảo hiểm sẽ đứng ra chi trả bồi thường cho người bị thiệt hại thay cho người gây tai nạn. Như vậy, gánh nặng tài chính cho người gây ra tai nạn sẽ giảm đáng kể”, ông Nguyễn Hữu Cường nhấn mạnh.

Còn theo ông Nguyễn Ngọc Quang - Giám đốc kinh doanh bảo hiểm xe cơ giới (Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Bưu điện), khi xảy ra tai nạn giao thông, người bị hại thường phải đối mặt với những tổn thất về sức khỏe, tính mạng và tài sản. Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới sẽ giúp họ được bồi thường một phần thiệt hại. Đặc biệt, đối với những gia đình có người bị nạn, bảo hiểm này như "cánh tay" hỗ trợ, giúp họ vượt qua khó khăn.

Mức bồi thường tối đa 150 triệu đồng/người

Ông Nguyễn Hữu Cường dẫn chứng, trường hợp ông A đi xe máy không may gây tai nạn cho ông B khiến ông B bị gãy chân và hỏng xe máy. Rõ ràng, ông A là người gây ra tai nạn thì ông A phải có trách nhiệm bồi thường cho ông B.

Do ông A mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe nên công ty bảo hiểm sẽ thay ông A chi trả bồi thường cho ông B. Như quy định hiện nay, mức bồi thường tối đa là 150 triệu đồng đối với người bị tử vong. Còn đối với tài sản, mức bồi thường tối đa là 50 triệu đồng.

Tại Nghị định số 67/2023/NĐ-CP, mức trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về người đã được nâng lên từ 100 triệu đồng/người/vụ tai nạn lên 150 triệu đồng/người/vụ tai nạn. Cụ thể, với dòng xe máy dưới 50cc, phí bảo hiểm là 55.000 đồng/xe/năm. Còn dòng xe trên 50cc, phí bảo hiểm là 66.000 đồng/xe/năm. Khi không may xảy ra tai nạn gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng cho người thứ ba, số tiền bồi thường tối đa cho một người là 150 triệu đồng, cho tài sản là không quá 50 triệu đồng.

Ngoài ra, ông Nguyễn Ngọc Quang cho rằng, loại hình bảo hiểm này còn giúp giảm gánh nặng cho xã hội. Tai nạn giao thông gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến các cá nhân mà còn gây áp lực lên hệ thống y tế, pháp luật và xã hội, do đó, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự giúp giảm bớt gánh nặng cho xã hội khi các chi phí điều trị, bồi thường được chia sẻ.

Thêm nữa, loại hình bảo hiểm này cũng thúc đẩy ý thức trách nhiệm của người dân. “Việc mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là một hành động thể hiện ý thức trách nhiệm của chủ xe đối với cộng đồng. Nó khuyến khích người dân tham gia giao thông an toàn, giảm thiểu tai nạn”, ông Quang nhận định.