Kênh 28 (hay còn gọi là sông Cái Bè) dài khoảng 25 km nối liền từ sông Tiền đi qua 6 xã của huyện Cái Bè gồm: Đông Hòa Hiệp, Hòa Khánh, Hậu Thành,Thiện Trí, Thiện Trung, Mỹ Trung và đến địa phận tiếp giáp huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Đây là một trong tuyến đường thủy trọng yếu, huyết mạch của các địa phương này.

Điều đáng quan tâm là gần đây, tình trạng người dân, doanh nghiệp tự ý xây nhà ở, cơ sở sản xuất kinh doanh lấn chiếm hành lang an toàn đường thủy và đường bộ (tức tỉnh lộ 863 ven kênh); thậm chí rất nhiều công trình xây dưới kênh 28. Không ít công trình xây dựng kiên cố, đổ sàn, trụ bằng bê tông cốt thép., thậm chí có thêm tầng gác lửng.. vi phạm Luật đất đai, Luật Xây dựng, gây kém an toàn giao thông thủy bộ và không đảm bảo an toàn khi xảy ra sạt lở, triều cường.  

Bà Nguyễn Thị Đổi ở ấp Mỹ Lược, xã Thiện Trung, huyện Cái Bè dù đã có nhà ở bên trong nhưng vẫn thuê thợ xây một căn nhà ở và một căn nhà cho thuê ở dưới mé kênh 28. Bà Đổi cho biết, do mới xây phần móng nên chính quyền địa phương chưa có kiểm tra.

Thật vậy, dọc theo 2 bên bờ kênh 28 có hàng chục công trình đang tổ chức thi công ngay dưới lòng kênh. Hầu hết các công trình trái phép này khi triển khai thi công  đều có cán bộ xã đến kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính nhưng không có biện pháp nào buộc dừng thi công nên cứ tiến hành và hoàn chỉnh; thậm chí có nhiều công trình mà chính quyền xã, huyện ban hành Quyết định xử phạt nhưng người dân vẫn không chấp hành. Đây chính là nguyên nhân làm cho hàng trăm căn nhà ở, công trình “lấn” kênh 28 mọc lên trong thời gian qua và vẫn tồn tại đến nay. Người dân cho rằng, do không còn đất ở nên cứ xây nhà sàn dưới kênh để ở và kinh doanh, chấp nhận bị phạt tiền.

Qua khảo sát của chúng tôi có nhiều công trình, người dân đầu tư xây dựng hàng trăm triệu đồng và gần cả tỷ đồng. Một người dân ở ấp Hòa Điền, xã Hòa Khánh có nhà ven kênh 28 nói: “Tại hoàn cảnh nghèo quá không có tiền xây trên bờ nên phải xây dưới sông thôi. Nhà tôi xây khoảng gần 200 triệu đồng và ở đây làm ăn mấy năm rồi. Trước đây, xã có đến lập biên bản và  ban hành quyết định xử phạt hơn 10 triệu nhưng tôi không có tiền đâu mà đóng, cũng than vản với người ta bỏ qua”.

Trao đổi với phóng viên VOV, chính quyền các xã ven kênh 28 cho rằng, việc xử lý tình trạng xây nhà, cơ sở kinh doanh lấn chiếm lòng kênh và hành lang an toàn đường bộ rất nan giải. Bởi địa phương chỉ lập biên bản, ra quyết định xử phạt dưới 5 triệu đồng và tuyên truyền vận động mà chưa có biện pháp chế tài nào mạnh tay nên người dân cứ lấn chiếm xây nhà, kho.

Ông Đoàn Văn Của, chủ tịch UBND xã Thiện Trung thừa nhận, tại bờ Đông kênh 28 và ven đường tỉnh 863 (địa bàn xã) có nhiều công trình xây dựng trái phép nhưng mới lập biên bản, xử phạt 06 trường hợp và chưa buộc được hộ nào ngưng thi công.

“Tình trạng này rất khó, không chỉ riêng về xã Thiện Trung mà hiện nay tại các tuyến đường tỉnh lộ trong huyện phát sinh rất nhiều. Huyện cũng chưa có chủ trương giải pháp nào để cưỡng chế hết nên mình rất khó giải quyết. Do đó, hiện nay xã đã làm các thủ tục, lập biên bản, ra quyết định xử phạt xong, vận động nhân dân ngừng thi công, còn giải pháp tới xử lý như thế nào thì xã xin ý kiến huyện. Về giải pháp căn cơ buộc họ ngừng thi công, tháo dở ngay đún ra xã hiện nay còn lúng túng. Tại vì trước đây các họ dân người ta làm mà mình không có giải pháp tháo dở nên người dân bắt chước làm theo. Bây giờ có nhiều hộ người ta không đóng phạt nữa”, ông Của cho biết thêm.

Không chỉ ven kênh 28, tỉnh lộ 863, mà nhiều tuyến giao thông thủy khác ở huyện Cái Bè đã và đang bị lấn chiếm, nhiều công trình xây dựng mọc lên nếu không xử lý kịp thời sẽ gây khó khăn về sau, nhất là khi thực hiện việc nâng cấp, mở rộng hạ tầng đường thủy, bộ. Trong khi đó, kênh 28 là tuyến đường thủy cấp TW, mật độ phương tiện thủy lưu thông khá cao, dòng nước chảy xiết thế nên các công trình xây dựng dưới lòng kênh vừa kém an toàn giao thông vừa không đảm bảo tính mạng con người.

Ông Nguyễn Văn Nha, Chủ tịch UBND huyện Cái Bè cho biết, huyện đã giao trách nhiệm cho Chủ tịch UBND các xã kiểm tra, xử lý tình trạng xây dựng trái phép tại tuyến kênh 28 cũng như các tuyến đường thủy trên địa bàn huyện. Tuần tới huyện sẽ tiếp tục kiểm tra, có hướng xử lý các trường hợp vi phạm ven kênh 28.

“Cái này tôi có chủ trương giao hết cho các xã, lập biên bản, xử lý đưa vô chỉ tiêu thi đua. Huyện đang thành lập tổ công tác để đi kiểm tra tuyến kênh 28, chắc thứ 2 tuần tới huyện đi kiểm tra lại. Trước đây mình giao trách nhiệm cho xã”, ông Nha nói.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp- PTNT tỉnh Tiền Giang, tình trạng xây dựng trái phép ven kênh 28 là rất đáng báo động. Việc xử lý việc xây dựng trái phép dọc theo kênh 28, trách nhiệm chính thuộc về chính quyền địa phương theo tinh thần công văn của UBND tỉnh Tiền Giang ban hành ngày 26/11/2024, về việc tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, xử lý vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều trên địa bàn tỉnh. Sở Nông nghiệp-PTNT có trao đổi với lãnh đạo UBND huyện về vấn đề này. Thực tế cho thấy, không ít công trình xây dựng ven kênh 28 trước đây nay đã kém an toàn do dòng nước xoáy, sạt lở có nguy cơ sụp đổ xuống dòng nước bất cứ lúc nào đe dọa tính mạng con người, cần được cảnh báo.

Tình trạng xây nhà ở, cơ sở sản xuất kinh doanh bất chấp pháp luật của nhiều hộ dân, doanh nghiệp ve kênh 28, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang cần được ngăn chặn và xử lý triệt để, nhằm đảm bảo kỷ cương, thượng tôn pháp luật và tránh kéo theo những hệ lụy  rất khó giải quyết sau này.