Trong số các nhà lãnh đạo và quan chức cao cấp tới từ 40 nước có mặt tại buổi lễ có Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Ucraina Volodymyr Zelensky, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence và Thủ tướng Pháp Édouard Philippe.

Các nhà lãnh đạo và quan chức cao cấp của 40 quốc gia tham dự buổi lễ kỷ niệm (Photo:PAP)

Buổi lễ chính thức bắt đầu gần 1 giờ chiều với một nghi lễ quân sự, trong đó các lực lượng vũ trang Ba Lan thực hiện lễ duyệt đội danh dự trước khán đài có sự hiện diện của các nhà lãnh đạo các nước. Ngay sau đó, trong tiếng nhạc hùng tráng là quốc ca Ba Lan và phiên đổi ca lính gác tại Mồ các Chiến sĩ Vô danh ở Quảng trường Piłsudski.

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng thống Ba Lan Andzej Duda bày tỏ lòng biết ơn đối với những anh hùng của cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai, đặc biệt là những người dân Ba Lan đã anh dũng chiến đấu, hy sinh vì nền độc lập, tự do của không chỉ riêng Ba Lan mà còn cả châu Âu.

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda hy vong bóng ma của cuộc chiến sẽ không bao giờ quay trở lại (Photo:PAP)

Nhắc lại những ký ức đau buồn về cuộc chiến, Tổng thống Duda nói rằng đó là bài học đau xót đối với loài người và hy vọng những thảm kịch tương tự sẽ không bao giờ xảy ra trong tương lai:"Nhân loại dường như chưa thức tỉnh bởi bài học kinh khủng đó, bởi vẫn còn các cuộc thanh trừng sắc tộc hay diệt chủng xảy ra đó đây trong thời đại ngày nay. Chúng ta đã thấy thực tế này ở Liên bang Nam Tư cũ hay ở Rwanda. Đó là lý do tại sao chúng ta có mặt ở đây để tưởng nhớ về tội ác 80 năm về trước và để nhắc nhở chúng ta đừng để những sự kiện tương tự xảy ra trong tương lai."

Về phần mình, Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier thừa nhận Đức đã phạm tội ác khi quyết định tấn công nước láng giềng Ba Lan 80 năm trước đây, phát động một cuộc chiến làm hơn 50 triệu người thiệt mạng trên khắp châu Âu.

Tổng thống ĐứcFrank-Walter Steinmeiermong người Ba Lan tha thứ cho tội lỗi mà người Đức gây ra 80 năm về trước (Photo:PAP).

Theo ông, cuộc chiến tranh đó đã để lại một bài học đau xót cho nước Đức: đó là không bao giờ cho phép chú nghĩa dân tộc quay trở lại, và không bao giờ để một quốc gia nào đó đứng trên các quốc gia khác:"Chúng tôi sẽ không quên những vết thương do người Đức gây ra cho người Ba Lan, chúng tôi sẽ không quên sự đau khổ của người dân Ba Lan cũng như sự quả cảm, và tinh thần chiến đấu của họ. Chúng tôi sẽ không bao giờ quên."

Tổng thống Steinmeier một lần nữa bày tỏ lòng biết ơn đối với cuộc đấu tranh giành độc lập của người Ba Lan, mong sự tha thứ cho lỗi lầm của người Đức trước đây và xin chịu trách nhiệm về lỗi lầm đó.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Mike Pence chia sẻ những mất mát to lớn mà Ba Lan đã phải chịu đựng trong suốt những năm tháng của cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 2, đồng thời ngợi ca Ba Lan như là một quốc gia vĩ đại chưa bao giờ mất niềm hy vọng và bị bẻ gẫy trong nhiều thập kỷ sau đó. Khẳng định mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, ông Pence nhấn mạnh Mỹ sẽ luôn sát cánh bên Ba Lan vì mục tiêu chung:"Mỹ và Ba Lan sẽ tiếp tục sát cánh với tất cả các đồng minh vì sự nghiệp phòng vệ chung. Mỹ và Ba Lan cũng sẽ tiếp tục kêu gọi các đồng minh của mình thực hiện theo những gì chúng ta đã hứa với nhau, bởi người dân Mỹ và Ba Lan biết rằng một liên minh mạnh mẽ của các quốc gia tự do, có chủ quyền và độc lập là cách bảo vệ tổ nhất cho tự do của chúng ta bây giờ và mãi mãi."

Sau bài phát biểu của ba nhà lãnh đạo là 21 loạt đạn đại bác ngân vang, cùng với đó là lễ đặt vòng hoa trước Mồ Chiến sĩ Vô danh tại Quảng trường Piłsudski và rung chuông mang tên Hòa bình được đúc riêng cho lễ kỷ niệm. Cũng tại thời điểm đó, tất cả các nhà thờ ở thủ đô Warszawa đồng loạt rung chuông, tưởng niệm các nạn nhân của cuộc chiến 8 thập kỷ trước đây.

Nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm ngày nổ ra cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 2 như hòa nhạc, chiếu phim, triển lãm ảnh …. cũng đã được tổ chức tại Vác-xa-va và các thành phố lớn của Ba Lan.

Vào lúc 4 giờ 40 phút sáng ngày 1/9 năm 1939 (giờ địa phương), phát xít Đức bắt đầu ném bom thị trấn Wielun, mở đầu cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 2. Theo ước tính, hơn 50 triệu người trên khắp châu Âu đã thiệt mạng, trong đó Ba Lan là một trong những nước chịu tổn thất nặng nề nhất với gần 6 triệu người bị giết hại./.