Chính phủ Australia vừa công bố quy định mới nhằm kiểm soát chặt hơn đầu tư nước ngoài bằng việc buộc tất cả các đầu tư nước ngoài liên quan đến các vấn đề an ninh quốc gia đều cần phải được Ủy ban giám sát đầu tư nước ngoài thông qua.

Trong tuyên bố đưa ra vào sáng nay, Thủ tướng Australia Scott Morrison cho biết đầu tư nước ngoài rất quan trọng đối với nền kinh tế nước này tuy vậy, bối cảnh thế giới và sự phát triển của khoa học công nghệ đang đặt ra những thách thức mới mà đầu tư nước ngoài cần phải được kiểm soát chặt chẽ hơn nhằm đảm bảo lợi ích quốc gia của Australia.

“Có các yếu tố khác liên quan đến đầu tư nước ngoài mà chúng ta cần phải thận trọng và cần có những quy định chặt chẽ để bảo vệ lợi ích của Australia như các hoạt động đầu tư trong các dự án hạ tầng cơ sở trọng điểm, dữ liệu và các vấn đề tương tự. Chúng ta cần đảm bảo có đủ các biện pháp bảo vệ và lợi ích quốc gia cần phải được tính toán đến. Chúng ta không chỉ đánh giá các vấn đề thương mại của hoạt động đầu tư mà còn quan tâm rộng hơn, tới các vấn đề chiến lược và lợi ích quốc gia” - Thủ tướng Australia Scott Morrison nói.

Thủ tướng Australia Scott Morrison. (Ảnh: The Australian)

Theo quy định mới, bất kỳ khoản đầu tư nước ngoài chiếm từ 10% vốn trở lên trong các doanh nghiệp tại Australia liên quan đến an ninh quốc gia như thông tin, công nghệ, năng lượng, các dự án hạ tầng cơ sở trọng điểm như cảng hay các nhà thầu quốc phòng đều phải được Ủy ban giám sát đầu tư nước ngoài thông qua. Nếu thấy có lo ngại về an ninh quốc gia, Bộ trưởng Ngân khố sẽ được tham gia vào đánh giá các danh mục đầu tư vào giai đoạn trước, trong, và sau khi được thông qua. Đồng thời, Bộ trưởng Ngân khố cũng được đưa ra hoặc bổ sung các điều kiện cũng như ra lệnh thoái vốn nếu cảm thấy rủi ro đối với an ninh quốc gia cho dù hạng mục đầu tư đã được thông qua.

Trước đây, Ủy ban giám sát đầu tư nước ngoài của Australia chỉ đánh giá các danh mục đầu tư có trị giá lớn hơn 275 triệu AUD hoặc hơn 1,2 tỷ AUD đối với các đối tác là thành viên của Hiệp định Thương mại tự do. Bên cạnh đó, Ủy ban này cũng sẽ tham gia đánh giá các khoản đầu tư có giá trị thấp hơn đối với đất nông nghiệp cũng như tất cả các khoản đầu tư của chính phủ nước ngoài.

Tuy vậy, vào tháng 3 vừa qua, trong lúc có dấu hiệu nhiều doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn do dịch Covid-19, chính phủ Australia đã buộc tất cả các dự án đầu tư nước ngoài đều cần phải được chuyển tới Ủy ban giám sát đầu tư nước ngoài để đánh giá nhằm tránh tình trạng các công ty nước ngoài đổ xô vào mua cổ phần khi các công ty Australia đang gặp khó khăn.

Việc ban hành quy định mới kiểm soát đầu tư nước ngoài tuy có nới lỏng hơn so với quy định hồi tháng Ba song so với quy định trước đó thì quy định mới chặt chẽ hơn, thay đổi tiêu chí, không đánh giá dựa trên giá trị mà dựa trên tính chất của danh mục đầu tư. Sự thay đổi này sẽ giúp chính phủ Australia kiểm soát sẽ chặt chẽ hơn và không bỏ sót những khoản đầu tư có quy mô nhỏ nhưng lại có tác động đến an ninh quốc gia như các doanh nghiệp nhỏ trong lĩnh vực công nghệ.

Việc trao quyền quyết định cho Bộ trưởng Ngân khố cũng tạo ra cơ chế để chính phủ Australia can thiệp kịp thời vào bất kỳ giai đoạn nào đối với mọi khoản đầu tư, tránh để Australia rơi vào tình trạng “ván đã đóng thuyền” mà không thể làm gì khi dự án đã được phê duyệt.

Bộ trưởng Ngân khố Josh Frydenberg khẳng định thông qua quy định mới, việc kiểm soát và giám sát các khoản đầu tư nước ngoài vào Australia sẽ chặt chẽ hơn, nhằm “đảm bảo Australia vừa thu được lợi ích từ các khoản đầu tư nước ngoài vừa bảo vệ được lợi ích quốc gia”. Bộ trưởng Josh Frydenberg nhận định, cải cách trong việc kiểm soát đầu tư nước ngoài cũng sẽ cho phép chính sách “có thể thích ứng với những rủi ro khẩn cấp cũng như nhự phát triển toàn cầu”./.