Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Australia (ACCC), ngày 13/9, công bố mở cuộc điều tra chính thức đối với công ty Apple, liên quan tới hoạt động của ứng dụng ví điện tử trên điện thoại iPhone, trong bối cảnh các ngân hàng của Australia lên tiếng lo ngại đang bị Apple kiểm soát quyền tiếp cận khách hàng trên các sản phẩm của công ty này.

Cuộc điều tra diễn ra hai tuần sau khi Bộ trưởng Ngân khố Josh Frydenberg được Quốc hội Australia trao thêm thêm quyền lực mới, cho phép các quan chức quốc gia có quyền tiếp cận điều tra những công ty công nghệ tham gia vào hoạt động thanh toán điện tử.

Ông Frydenberg đã công khai thể hiện sự quan tâm về việc thiếu cải cách trong lĩnh vực thanh toán tài chính của Australia, có thể khiến tương lai của ngành này bị thống trị bởi các gã khổng lồ công nghệ toàn cầu.

Để chuẩn bị cho các đề xuất sửa đổi luật trong thời gian tới, Bộ trưởng Ngân khố Australia giao cho ACCC tiến hành điều tra Apple và một số công ty công nghệ khác, liên quan tới lĩnh vực thanh toán tài chính, theo luật cạnh tranh hiện hành của Australia.

Chủ tịch ACCC, Rod Sims, cho biết mối quan tâm của cơ quan này là thiết kế của điện thoại của Apple đã hạn chế khả năng giao dịch trực tiếp của các loại thẻ thanh toán, trừ khi chúng được lưu trữ trong ví điện tử của iPhone và thông tin ngân hàng không thể tạo lập các ứng dụng thanh toán riêng của mình trên iPhone, buộc phải chấp nhận để khách hàng lưu trữ thẻ thanh toán thông qua trung gian là ví điện tử Apple Pay.

Với việc khách hàng sử dụng Apple Pay để thanh toán, Apple tính phí các ngân hàng vài cent cho mỗi 100 AUD (tương đương 70 USD) giao dịch.

Điều này có nghĩa là các ngân hàng bị mất một khoản doanh thu phí chuyển đổi đáng kể cho một công ty công nghệ, không bị kiểm soát bởi các quy định tài chính thanh toán hiện có, do không có khả năng tiếp cận trực tiếp với khách hàng sử dụng iPhone.

Mặc dù tổng chi phí mà các ngân hàng phải chi trả cho Apple không được tiết lộ, nhưng theo giới truyền thông Australia, chúng có thể lên tới hơn 100 triệu AUD (70 triệu USD) mỗi năm và sẽ tăng cao hơn nữa khi hoạt động thanh toán tích hợp trên điện thoại thông minh ngày càng trở nên phổ biến hơn.

Cuộc điều tra của ACCC về việc liệu cấu trúc iPhone của Apple có đang vi phạm luật cạnh tranh hay không, được khởi động sau khi Giám đốc điều hành của Ngân hàng Commonwealth Australia (CBA), Matt Comyn, vào ngày 27/7, đã nêu vấn đề lên Ủy ban Liên Quốc hội, yêu cầu một sự can thiệp về quy định để “tái tạo căng thẳng cạnh tranh” trong thị trường ví điện tử kỹ thuật số.

Ông Comyn cho rằng sự phát triển của điện thoại thông minh đã đẩy các ngân hàng vào “một cuộc đua mới” cam go hơn, buộc các ngân hàng phải cố gắng giữ quyền kiểm soát trong lĩnh vực thanh toán công nghệ, vốn đang phát triển hết sức nhanh chóng trên toàn cầu.

Trong thời kỳ hoàng kim của thẻ nhựa, các ngân hàng có thể lựa chọn hợp tác từ nhiều các nhà sản xuất và không bao giờ gặp vấn đề khi truy cập vào các thiết bị nguồn mà thẻ giao tiếp.

Nhưng khi hoạt động thanh toán được tích hợp vào điện thoại thông minh, việc kết nối với khách hàng thông qua ví điện tử của các ngân hàng trở nên khó khăn hơn.

Các ngân hàng bị kiểm soát bởi những nhà sản xuất điện thoại thông minh, với sự phát triển ngày càng tinh vi hơn của các hệ điều hành, nền tảng phần cứng và phần mềm điện thoại di động.

Cuối tháng 8/2021, Apple đã lên tiếng phủ nhận cáo buộc của CBA và gửi một bản đệ trình bổ sung lên Ủy ban Quốc hội Australia, khẳng định phần mềm Apple Pay mang tính cạnh tranh cao.

Apple lý giải Apple Pay cho phép người dùng chuyển đổi giữa các loại thẻ điện tử khác nhau, tương tự như việc lựa chọn tùy ý sử dụng các loại thẻ thanh toán vật lý.

Trong khi, các phần mềm ứng dụng của ngân hàng chỉ cho phép người dùng được sử dụng duy nhất các sản phẩm thanh toán có sẵn của ngân hàng đó.

Những tranh cãi giữa Apple và CBA giờ đây đã được chuyển cho ACCC phân giải. Tuy nhiên, chưa biết bao giờ ACCC sẽ kết thúc cuộc điều tra.

Cơ quan này khẳng định đây sẽ là một cuộc điều tra hoàn toàn dựa trên luật cạnh tranh, phụ thuộc vào cách xác định thị trường liên quan và sẽ tách biệt với một cuộc điều tra khác về các nền tảng kỹ thuật số, đang được tiến hành song song./.