Giải pháp mới từ thực tiễn mới

Trong giới quân sự Mỹ, ý tưởng về một chiếc máy bay cánh quạt tấn công đã có từ lâu và họ đã bí mật thử nghiệm với chiếc máy bay huấn luyện T-6/AT-6 trong một thời gian dài. Tuy nhiên, năm 2017, chương trình Trinh sát vũ trang/tấn công hạng nhẹ (Light Attack/Armed Reconnaissance - LAAR), còn được gọi là “Hỗ trợ Không quân Hạng nhẹ” (Light Air Support - LAS) hay chương trình “OA-X”, nhằm tìm một mẫu máy bay để chống nổi dậy, tấn công mặt đất và trinh sát, với tầm bay đến 2.500km, và lưu lại trong không trung đến 5 giờ mà không cần tiếp nhiên liệu, để thay thế phi đội máy bay tấn công A-10 Thunderbolt II của Không quân Mỹ (USAF) - đã bị hủy.

Máy bay Textron AT-6E Wolverine gần đây đã cạnh tranh với chiếc Embraer A-29 Super Tucano trong chương trình LAAR nhằm lựa chọn một nền tảng tấn công hạng nhẹ ít tốn kém hơn để thay thế vai trò các tàng hình cơ F-35 Lightning hoặc F-22 Raptor trong các cuộc xung đột không đối xứng, vốn đặc trưng cho các hoạt động tác chiến trong 25 năm qua.

Để so sánh - một chiếc F-22 Raptor tiêu tốn khoảng 70.000 trong khi AT-6E chỉ tốn khoảng 1.000 USD/giờ bay - ít hơn 1/60 chi phí theo giờ bay của chiếc F-22 và 1/20 - của chiếc F-16. Hợp đồng ban đầu được công bố với tổng số 200-350 máy bay AT-6E, nhưng đã bị đình chỉ sau một vụ tai nạn chết người và cuối cùng bị hủy bỏ vào ngày 10/2/2020.

Tháng 3/2020, Textron Aviation đã nhận được hợp đồng trị giá 70,2 triệu USD để cung cấp 2 máy bay AT-6 Wolverine và dịch vụ đào tạo phi công, kỹ thuật và hỗ trợ bảo trì trong bốn năm cho USAF. Máy bay tấn công-trinh sát hạng nhẹ một động cơ turbin đầu tiên Beechcraft AT-6E “Wolverine” đã được USAF đưa vào trang bị và đảm nhận nhiệm vụ trực chiến.

AT-6 Wolverine rất có thể sẽ được sử dụng để hỗ trợ một chương trình có tên là Mạng lưới chuyển tiếp có thể mở rộng trên không (Airborne Extensible Relay Over-Horizon Network - AEOROnet), để liên kết kỹ thuật số, cung cấp cho các lực lượng chiến đấu vị trí của họ, của các lực lượng liên quân và cập nhật di chuyển của đốiphương trong thời gian thực; sẽ được sử dụng tại các quốc gia thuộc thế giới thứ ba - nơi không có hệ thống phòng không mạnh.

Thông số kỹ thuật và thiết kế

Máy bay tấn công hạng nhẹ 1 động cơ, 2 chỗ ngồi AT-6 Wolverine được phát triển bởi Beechcraft - một thương hiệu Textron Aviation - dựa trên thiết kế đã được kiểm chứng của dòng T-6, để thực hiện các cuộc tấn công chính xác hạng nhẹ và giám sát, trinh sát tình báo có người lái (Intelligence, Surveillance & Reconnaissance - ISR), huấn luyện, hỗ trợ dân sự, chống nổi dậy (Counter-Insurgency - COIN), tuần tra hàng hải…, và các nhiệm vụ phòng thủ nội bộ.

Nhẹ, linh hoạt, ít bộc lộ dấu hiệu nhiệt so với máy bay phản lực, cũng như được tích hợp các thiết bị điện tử khá hiện đại, bẫy nhiệt, mô-đun gây nhiễu, nhiều loại vũ khí, AT-6 Wolverine là giải pháp và phương tiện lý tưởng để tấn công mục tiêu trong các nhiệm vụ chiến đấu cường độ thấp.

AT-6 Wolverine có chiều dài 10,1m, cao 3,2m, sải cánh 10,4m, diện tích cánh 16,60m². Được làm bằng vật liệu composite, khung thân có trọng lượng cơ bản là 2.671kg cho phép máy bay có thể cất/hạ cánh với trọng lượng tối đa 4.536kg.

Khoang lái được trang bị thêm hệ thống điều khiển bằng tay ga và cần (HOTAS) F-16, hệ thống báo hiệu gắn trên mũ bảo hiểm, bản đồ di chuyển, màn hình cảm biến và hệ thống nhắm mục tiêu, điều hướng chiến thuật, hiển thị cảm biến, quản lý vũ khí; liên lạc được hỗ trợ bởi truyền thông vệ tinh UHF (SATCOM) và một liên kết dữ liệu và thoại an toàn cao. AT-6 Wolverine được tích hợp trình theo dõi video tiên tiến (Advanced Video Tracker - AVT), camera hồng ngoại sóng ngắn (Short-Wave Infrared - SWIR) độ nét cao và bộ xử lý hình ảnh hồng ngoại (infrared - IR).

AT-6 Wolverine được lắp động cơ Pratt & Whitney Canada PT6A-68D 1.600 mã lực, có tỷ lệ công suất trên trọng lượng cao hơn so với các máy bay cùng loại, có tốc độ bay cao (827km/h, khi mang đầy vũ khí). Kết hợp với trọng tâm thấp và bán kính quay vòng nhỏ hơn, tỷ lệ công suất trên trọng lượng cao cho phép máy bay hoạt động từ các đường băng xấu, chưa được cải tạo.

Được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ trong điều kiện thời tiết bất lợi, máy bay được trang bị thiết bị hạ cánh ba bánh có thể thu gọn; ghế phóng Martin Baker ML16LA (Anh), có thể thoát hiểm an toàn ở độ cao bằng 0, tốc độ 0. AT-6 Wolverine có thể chứa nhiên liệu bên trong tối đa 544kg và hai thùng bên ngoài với sức chứa tổng cộng 932kg, có phạm vi hoạt động 3.195km.

Vũ khí đa nhiệm

AT-6 được trang bị hệ thống chiến đấu A-US và thiết bị nhìn ngày và đêm MX-15i/Di, hệ thống bảo vệ chống lại tên lửa các lớp “không đối đất” và “không đối không” có đầu tìm hồng ngoại và laser bao gồm hệ thống cảnh báo chiếu xạ AN/AAR-47 và một thiết bị bẫy hồng ngoại ALE-47.

Hệ thống chỉ định mục tiêu EPLRS có thể trao đổi chỉ định mục tiêu với các máy bay F-16 và A-10 với sự hỗ trợ trực tiếp từ các lực lượng mặt đất. Bộ cảm biến tích hợp máy ảnh màu và hồng ngoại, thiết bị chỉ định laser, đèn chiếu laser và máy đo khoảng cách laser. Các cảm biến gắn ở đầu cánh cho phép phát hiện tên lửa đang bay tới để phi hành đoàn có thể phóng pháo sáng hoặc mồi bẫy đánh lừa.

AT-6 Wolverine có thể mang hơn 13 loại vũ khí đa năng và chính xác - súng cỡ nòng 0,50 inch, tên lửa không đối đất dẫn đường bằng laser AGM-114 Hellfire; bom thường MK-81 và MK-82; bom dẫn đường bằng laser GBU-12 Paveway II và GBU-58; bom dẫn đường bằng laser tăng cường GBU-49 và GBU-59 Paveway II; bom lái dẫn theo nguyên lý quán tính GBU-38; tên lửa dẫn bằng laser APKWS, TALON, GATR, pháo sáng… Với các vũ khí này, AT-6 có thể đảm nhận các nhiệm vụ Hỗ trợ cận chiến trên không (Close Air Support - CAS), ISR, Phối hợp tấn công & Trinh sát (Strike Coordination & Reconnaissance - SCAR) và Chuyển tiếp Kiểm soát Đường không (Forward Air Control - FAC)…

Chi phí bảo trì thấp nhất phân khúc

AT-6 Wolverine sở hữu các khả năng của Beechcraft T-6 đã được chứng minh mà Hệ thống huấn luyện máy bay sơ cấp của USAF và Hải quân Mỹ ưa thích. TAT-6 Wolverine có 85% tính tương đồng với máy bay huấn luyện T-6 Texan II và mạng lưới các cơ sở huấn luyện đồng bộ trên mặt đất, cũng như cơ sở hạ tầng hậu cần toàn cầu đã được thiết lập giúp Beechcraft AT-6 Wolverine có ưu thế vượt trội so với các đối thủ.

Máy bay tấn công hạng nhẹ Beechcraft AT-6 Wolverine tương thích với hơn 66 cấu hình tải tiêu chuẩn, bên cạnh cấu hình bất đối xứng phi tiêu chuẩn, khiến nó trở thành nền tảng sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ linh hoạt nhất trong số các máy bay tương tự; được điều khiển bởi máy tính nhiệm vụ A-10C của Lockheed Martin, AT-6 Wolverine là sản phẩm tấn công hạng nhẹ hiệu quả nhất hiện có trên thị trường.

Tham gia tập trận không đối đất Ample Strike 2015 do NATO tổ chức tại Séc vào tháng 11/2015, Wolverine đã hoàn thành 7 nhiệm vụ tác chiến và 35 lần giao tranh thành công, chứng tỏ là một máy bay hiệu suất cao, có khả năng hoạt động trên địa bàn có hạ tầng cơ sở yếu kém. Tháng 2/2020, Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông qua việc bán 4 máy bay tấn công hạng nhẹ AT-6C Wolverine trị giá ước tính khoảng 325,8 triệu USD cho Tunisia, giúp cải thiện khả năng của quốc gia bắc Phi này trong việc đối phó với các mối đe dọa hiện tại và tương lai, tăng cường năng lực chống khủng bố.

Theo kế hoạch mua sắm năm 2020, Không quân Hoàng gia Thái Lan sẽ mua 12 máy bay tấn công hạng nhẹ mới, chia thành giai đoạn 1 - 8 chiếc trong năm tài chính 2021-2023 với số tiền 143 triệu USD, và giai đoạn 2 - 4 chiếc từ ngân sách 3 năm tài chính 2022-2024. Máy bay tấn công hạng nhẹ Không quân Hoàng gia Thái Lan sẽ là máy bay cường kích Wolverine A-6TH, có thể được tích hợp tên lửa không đối không tầm ngắn Diehl IRIS-T của Đức.

Theo giới chuyên gia, yếu điểm có thể của Wolverine là được bọc thép mỏng, tuy nhiên, tốc độ và sự cơ động giúp khắc phục vấn đề đó. Rõ ràng, chương trình LAAR được thiết kế để kết hợp lợi thế của các UAV tấn công và trinh sát với các khả năng của máy bay có người lái - điều cho thấy, thời đại thay thế máy bay tấn công bằng máy bay không người lái vẫn chưa thực sự đến. Trong tương lai gần, USAF sẽ sử dụng các máy bay tấn công hạng nhẹ loại này để giải quyết các nhiệm vụ tại các khu vực mà việc sử dụng A-10 hoặc F-16 sẽ bất lợi về mặt kinh tế./.