Chiều 12/9, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì họp báo quốc tế thông báo kết quả Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 và các hội nghị liên quan.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM) lần thứ 53 và các hội nghị liên quan được tổ chức trực tuyến từ 9-12/9/2020 đã thành công tốt đẹp với sự tham dự, đóng góp tích cực của bộ trưởng ngoại giao các nước thành viên ASEAN và đối tác, Tổng thư ký ASEAN và các khách mời.

Thành công của Hội nghị AMM 53 và các hội nghị liên quan trong thời điểm dịch Covid-19 vẫn đang diễn biễn phức tạp cho thấy sự đoàn kết, thống nhất và quyết tâm mạnh mẽ của các nước ASEAN, đồng thời thể hiện sự linh hoạt, chủ động và tích cực của Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN.

Các nước đã cam kết thực hiện đầy đủ các mục tiêu ưu tiên gắn kết và thích ứng của năm ASEAN 2020, nhất trí tiếp tục thực hiện các mục tiêu xây dựng cộng đồng ASEAN trên 3 trụ cột, thực hiện đầy đủ Hiến chương ASEAN. ASEAN cũng thảo luận các biện pháp để xây dựng định hướng phát triển giai đoạn mới, trong đó có việc nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, tiếp tục nâng cao vai trò, vị thế của ASEAN, đóng góp cho hòa bình, an ninh quốc tế, phát huy vai trò của phụ nữ trong hòa bình và an ninh…

Về dịch Covid-19, các nước cũng xác định thống nhất cách tiếp cận chung của ASEAN đối phó với bệnh dịch, giữ vững đà hợp tác liên kết, tiếp tục triển khai các sáng kiến chống Covid-19. Các nước cũng hoan nghênh đóng góp ban đầu của các nước và đối tác cho Quỹ ứng phó với Covid-19, kêu gọi đảm bảo quyền tiếp cận của người dân với vaccine. Các quốc gia ASEAN cũng khẳng định cần tập trung hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả của Covid, phục hồi kinh tế sau đại dịch, khẩn trương xây dựng dự thảo khung phục hồi đệ trình lên hội nghị cấp cao.

Các bộ trưởng cũng khẳng định duy trì quyết tâm một Đông Nam Á ổn định hòa bình an ninh trung lập, củng cố đoàn kết tự cường, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật. Các bên trao đổi tăng cường hợp tác với các đối tác của ASEAN vì hòa bình bền vừng.

Các nước ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy sự hợp tác của các diễn đàn do ASEAN dẫn dắt. Các nước cũng trao đổi hợp tác an ninh truyền thống, an ninh phi truyền thống, an ninh mạng, thiên tai, biến đổi khí hậu...

Về vấn đề Biển Đông, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, các bộ trưởng ASEAN đã nhấn mạnh an ninh, an toàn, tự do hàng hải trên khu vực Biển Đông là lợi ích chung của các nước, được các nước, các đối tác tiếp tục ủng hộ. 

“Chúng tôi khẳng định quyết tâm duy trì khu vực Đông Nam Á hòa bình, an ninh, trung lập và ổn định, củng cố đoàn kết, tự cường, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường xây dựng lòng tin, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật như tinh thần Tuyên bố các Bộ trưởng Ngoại giao nhân dịp kỷ niệm 53 năm thành lập ASEAN ngày 8/8/2020”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, lập trường nguyên tắc của ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng và lợi ích của hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, là lợi ích chung của tất các các quốc gia, được các nước đối tác tiếp tục ủng hộ. Các bộ trưởng khẳng định cần tiếp tục thúc đẩy đối thoại và tăng cường xây dựng lòng tin, kiềm chế không có hoạt động làm gia tăng căng thẳng và phức tạp tình hình, không quân sự hóa, không sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNLOS 1982. Các bộ trưởng cũng bày tỏ mong muốn Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được thực hiện đầy đủ, và kêu gọi sớm hoàn tất xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Hội nghị lần này, các bộ trưởng đã xem xét và thông qua 42 văn kiện, trong đó có Thông cáo chung Hội nghị AMM-53, kế hoạch hành động Hà Nội II của Diễn đàn khu vực ASEAN. Đây là hội nghị có nhiều văn kiện nhất được thông qua trong các hội nghị AMM. Việt Nam cũng đưa ra 10 sáng kiến và đều được các nước ủng hộ.

Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Hoi nhấn mạnh những nỗ lực của các quốc gia ASEAN đối phó với Covid-19 trong đó có việc xây dựng Khung tổng thể phục hồi trình lên hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 vào tháng 11 tới. 

“Khung tổng thể này dựa trên cả 3 trụ cột, quan tâm đến những nhóm dễ bị tổn thương. Khung tổng thể trải qua 3 giai đoạn phục hồi, trong đó giai đoạn thứ nhất là mở cửa hành lang để đảm bảo hoạt động kinh tế không bị gián đoạn.  Giai đoạn thứ 2 là phục hồi và giai đoạn thứ 3 là biện pháp để dảm bảo phát triển bền vừng trong đó chiến lược chính để đối phó với các đại dịch tiếp theo, tăng cường an ninh con người, y tế, đẩy nhanh chuyển đổi số…”, Tổng thư ký Lim Jock Hoi cho biết.

Tổng thư ký ASEAN cũng khẳng định nỗ lực đối phó với Covid-19 không chỉ dựa vào một quốc gia, một khu vực mà sự hợp tác toàn cầu. Do đó sự hợp tác đoàn kết với các đối tác là vô cùng quan trọng để vượt qua thách thức hiện nay./.