Chi từ quỹ BHYT giảm do người bệnh ngại đến bệnh viện vì dịch Covid-19

Chiều 22/10, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trình bày báo cáo công tác Quản lý sử dụng quỹ bảo hiểm y tế năm 2020 và việc thực hiện Nghị quyết 68/QH13.

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tính đến 31/12/2020, số người tham gia bảo hiểm y tế là 87,96 triệu người đạt tỷ lệ bao phủ 90,85% dân số.

Năm 2020, cả nước có hơn 167 triệu lượt khám chữa bệnh, giảm hơn 10% so với năm 2019. Tuy nhiên chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế chỉ giảm khoảng 2% so với năm 2019.

Theo lý giải của Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, có 2 nguyên nhân chính khiến số chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế giảm do địa phương, cơ sở y tế bị phong toả nên không thực hiện được việc chuyển bệnh nhân giữa các tuyến, kể cả trường hợp đã được điều trị ổn định. Bên cạnh đó, do dịch COVID-19 nên người dân chỉ nhập viện khi tình trạng diễn biến nặng dẫn đến điều trị phức tạp, tốn kém hơn…

Cụ thể hơn, tổng thu quỹ bảo hiểm y tế năm 2020 là hơn 110.395 tỷ đồng; tổng chi là 104.220 tỷ đồng. Tổng số thu quỹ bảo hiểm y tế lớn hơn tổng số chi quỹ bảo hiểm y tế là 5.071 tỷ đồng. Dự kiến số dư quỹ bảo hiểm y tế lũy kế đến cuối năm 2020 là 32.991 tỷ đồng.

“Dịch COVID-19 ảnh hưởng đến kinh tế xã hội, nhiều doanh nghiệp ngừng sản xuất, người lao động không có việc làm. Các tỉnh, thành phố cũng gặp khó khăn trong bố trí ngân sách địa phương để hỗ trợ thêm mức đóng bảo hiểm y tế cho một số đối tượng theo quy định; các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động, người dân gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh...”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Đánh giá về việc thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân trong 02 năm 2019-2020, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho rằng, bên cạnh tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 90,85% dân số thì hệ thống Y tế cơ sở từng bước được củng cố và mở rộng.

“Tình trạng quá tải bệnh viện đang từng bước được giải quyết, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh; kết quả tỷ lệ người bệnh hài lòng tăng qua từng năm: năm 2019 tỷ lệ người bệnh hài lòng 83%, năm 2020 là 84,6%”, Bộ trưởng cho biết.  

Bên cạnh đó, hệ thống bác sỹ gia đình được quan tâm phát triển; đến nay cả nước đã có gần 500 phòng khám bác sỹ gia đình (trong đó có 166 phòng khám bác sỹ gia đình tư nhân); Công tác thanh tra, kiểm tra cũng được đẩy mạnh nhằm ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật.

Vẫn còn tình trạng sai sót chuyên môn, kỹ thuật trong khám chữa bệnh

Thẩm tra các Báo cáo của Chính phủ về Kết quả thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội năm 2019 và năm 2020; Kết quả quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm y tế năm 2020, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, vẫn còn tình trạng ngân sách nhà nước chậm chuyển kinh phí đóng BHYT cho đối tượng được ngân sách nhà nước đóng hoặc hỗ trợ tại một số địa phương; chưa giải quyết triệt để tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT từ phía cơ sở khám chữa bệnh, người bệnh và cả cán bộ thực hiện BHYT.

Một số cơ sở khám chữa bệnh do lo ngại việc không được thanh toán các chi phí vượt dự toán được giao nên có tình trạng chuyển bệnh nhân lên tuyến trên hoặc chỉ khám chữa bệnh BHYT cầm chừng, kê đơn để bệnh nhân mua thuốc ngoài BHYT, đặc biệt là khi thực chi đã gần chạm hoặc vượt ngưỡng được giao.

Về việc thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội năm 2019 và năm 2020, Ủy ban Xã hội Quốc hội đánh giá cao việc Chính phủ đã thực hiện nhiều giải pháp để giảm tải ở các bệnh viện tuyến tỉnh và trung ương. Tuy nhiên, tình trạng quá tải vẫn xảy ra ở một số bệnh viện tuyến trên do một bộ phận người dân chưa tin tưởng vào hệ thống y tế cơ sở; công tác y tế dự phòng và chăm sóc sức khỏe ban đầu chưa đạt yêu cầu.

“Do chất lượng khám chữa bệnh, cơ cấu thuốc BHYT tại tuyến cơ sở thấp và ít hơn so với tuyến trên nên người bệnh vẫn muốn vượt tuyến khám chữa bệnh; số lượng trạm y tế xã thực hiện chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh không lây nhiễm còn hạn chế do thiếu thuốc, trang thiết bị y tế và nhân lực”, bà Nguyễn Thúy Anh nêu đánh giá của Ủy ban Xã hội.

Ngoài ra, bà Nguyễn Thúy Anh cho rằng, ngành y tế đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp để chấn chỉnh đạo đức nghề nghiệp, không ngừng chuẩn hóa, nâng cao chất lượng chuyên môn. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm được quan tâm.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng sai sót chuyên môn, kỹ thuật trong khám chữa bệnh; áp lực về quá tải, tự chủ bệnh viện tác động đến việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp, thái độ phục vụ người bệnh; chất lượng khám chữa bệnh chưa đồng đều giữa các tuyến; công tác xử lý vi phạm về BHYT còn hạn chế.